Muzyczny globtroter i król kontrabasu

Wiek XIX to bez wątpienia epoka wielkich wirtuozów. Obok wielkich skrzypków czy pianistów, nie zabrakło też i wirtuozów kontrabasu, wśród których jednym ze słynniejszych był Giovanni Bottesini, urodzony dokładnie 200 lat temu, 22 grudnia 1821 roku. Ten następca Domenica Dragonettiego, nazywany „Paganinim kontrabasu”, rozchwytywany był po obu stronach Atlantyku. Od momentu opuszczenia rodzinnej Cremy w północnych Włoszech, przez całe życie wiele podróżował, wszędzie entuzjastycznie przyjmowany – w tym na dworach królowej Wiktorii, cara Aleksandra i cesarza Napoleona III. Bottesini był także autorem podręcznika do nauki gry na kontrabasie, Metodo completo per contrabasso. Upodobał sobie „wiolonczelowy” sposób trzymania smyczka, czyli od góry, stając się pierwszym znanym wirtuozem propagującym „francuski” typ smyczka.

Podobnie jak popularny w owych czasach kontrabas, posiadający trzy struny (dzieło Carla Antonia Testorego, Mediolan 1716), również kariera Bottesiniego oparta była na trzech filarach: nie tylko wirtuozerii w grze na instrumencie, ale także dyrygenturze i kompozycji. Jego największym sukcesem dyrygenckim była bez wątpienia premiera Aidy w Kairze w 1871 roku i to z rekomendacji samego Verdiego.

Co ważne, nie pisał, jak niektórzy, wyłącznie na własny użytek – przykładem takiej kompozycji jest choćby Elegia D-dur, ale wyrażał się też w innych gatunkach: w pieśniach, kwartetach smyczkowych, utworach sakralnych czy operach. Te ostatnie wystawiane były m.in. w Hawanie (Colón en Cuba, znana również jako Cristoforo Colombo, 1847 ), Paryżu (L’Assedio di Firenze, 1856), Londynie (Ali Baba, 1870) czy Turynie (Ero e Leandro, 1879).

Gran Duo Concertant na kontrabas, skrzypce i orkiestrę stało się jedną z najpopularniejszych kompozycji Włocha. Pierwotnie przeznaczone na dwa kontrabasy, za sprawą występującego z Bottesinim Camilla Sivoriego (ucznia Paganiniego), który transkrybował partię pierwszego kontrabasu na skrzypce – dzieło weszło do repertuaru w zmienionej obsadzie. Bottesini wykonywał ten utwór z takimi wirtuozami skrzypiec jak Henri Vieuxtemps, Guido Papini czy Henryk Wieniawski. A propos Polaka, razem z nim i grupą artystów impresaria Bernarda Ullmana, kontrabasista występował podczas wielu koncertów w Berlinie, Dreźnie, Frankfurcie n. Menem, Wrocławiu, Utrechcie, Hadze i Uppsali. Słynna Legenda op. 17 Wieniawskiego, który podróżował po świecie równie intensywnie co jego włoski kolega, powstała w 1859 roku w Ostendzie, pod wpływem uczucia do Isabelli Hampton, przyszłej żony kompozytora. Typowa romantyczna miniatura przepełniona jest tęsknotą i miłością i to właśnie pierwiastek uczuciowy wpływa na ekspresję i ogólny wyraz utworu. Zarówno Wieniawski, jak i Bottesini komponowali też popularne w XIX wieku fantazje i wariacje oparte na tematach ze znanych oper. Włoski kompozytor brał na warsztat melodie z oper Belliniego, Paisiella, Donizettiego czy Rossiniego. Ten ostatni zaś jest autorem cyklu sześciu sonat na smyczki. Napisał je w 1804 roku, mając zaledwie 12 lat, podczas letniego pobytu w domu zaprzyjaźnionego mecenasa i amatora kontrabasu Agostina Trossiego, który gościł Rossiniego nieopodal Ravenny. Cykl Sonate a quattro przeznaczony jest na dwoje skrzypiec, wiolonczelę i kontrabas.

autor: Mateusz Borkowski

Wiedeńczycy z Sinfoniettą: Urodziny Bottesiniego
wtorek, 21 XII 2021 | godz. 19.00

Rainer Honeck – skrzypce, dyrygent
Jurek Dybał – kontrabas, dyrygent
Sinfonietta Cracovia

Miejsce:
Filharmonia im. Karola Szymanowskiego w Krakowie

Progam:
Gioacchino Rossini – III Sonata a quattro C-dur
Giovanni Bottesini – I Elegia D-dur
Henryk Wieniawski – Legénde op. 17
Giovanni Bottesini – Gran duo concertant
Giovanni Bottesini – Gran quintetto c-moll

BILETY
60 / 40 PLN
[email protected]
Eventim
Bilety24
InfoKrakow

www.sinfonietta.pl
www.facebook.com/SinfoniettaCracovia
www.twitter.com/sinfocracovia
www.instagram.com/sinfonietta_cracovia
www.youtube.com/user/SinfoniettaCracovia

Polityka prywatności: sinfonietta.pl/polityka-prywatnosci
Regulamin koncertowy: sinfonietta.pl/regulamin-koncertowy

O artystach:

JUREK DYBAŁ

Dyrektor artystyczny Orkiestry Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Sinfonietta Cracovia. Ceniony dyrygent, animator życia kulturalnego i muzyk słynnej orkiestry Filharmoników Wiedeńskich. Dyryguje takimi orkiestrami jak: Beethoven Orchester Bonn, Radio Symphonie Orchester Wien, Tonkünstler Orchester, Wiener Kammer-Orchester, Wiener Concert-Verein, Bayerische Kammerphilharmonie, Orkiestra Filharmonii w Monte Carlo, Teatro di San Carlo w Genui, Czeska Narodowa Orkiestra Symfoniczna, Orkiestra Filharmonii w Brnie, Concerto Köln, Sinfonia Varsovia, NOSPR, Polska Orkiestra Radiowa, Śląska Orkiestra Kameralna, Leopoldinum i Orkiestra Symfoniczna NFM oraz orkiestrami filharmonii w Poznaniu, Krakowie, Łodzi, Gdańsku czy też Operą Krakowską. Repertuar operowy dyrygenta obejmuje dzieła kompozytorów od Telemanna i Glucka przez Donizettiego, Dvořáka; do współczesnych unikatów Frieda i Nymana.Poprowadził też produkcję Opery Wiedeńskiej Kinderring z muzyką Richarda Wagnera. 

Współpracuje z tak wybitnymi muzykami jak: Yuri Bashmet, Gidon Kremer, Julian Rachlin, Gábor Boldoczki, Angela Hewitt, siostryLabeque, Lawrence Power, Martin Grubinger, Erwin Schrott, Tomasz Konieczny,Konstanty Andrzej Kulka, Cameron Carpenter czy Xavier de Maistre. Dyrygował m.in. pierwszym polskim wykonaniem Adagia na smyczki i Muzyki na smyczki, flety proste, marimbę i perkusję Krzysztofa Pendereckiego oraz uczestniczył w prawykonaniu kwintetu Kartki z nienapisanego dziennika oraz Duo concertante tego kompozytora. Dyrygował też polską premierą (w serii światowych prawykonań) jego Concertino per tromba e orchestra. Album z nagraniem tego utworu dla Sony Classical otrzymał prestiżową nagrodę International Classical Music Award. Dybał objął również kierownictwo muzyczne nad owacyjnie przyjętym wystawieniem opery Ubu Król Pendereckiego w Operze Śląskiej. Jest też pomysłodawcą i dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320 w Zabrzu.

Artysta jest dwukrotnym laureatem Nagrody Muzycznej Fryderyk, laureatem nagrody Prezydenta Miasta Bytomia, Złotej Maski, Nagrody Prezydent Zabrza
oraz Nagrody im. Jana Kiepury (2017) w kategorii: Najlepszy dyrygent operowy.

REINER HONECK

Rainer Honeck urodził się w Nenzing w Austrii. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku siedmiu lat. Studiował w Wyższej Szkole Muzyki i Sztuk Performatywnych w Wiedniu u Edith Bertschinger i prywatnie u Alfreda Staara, członka orkiestry Filharmoników Wiedeńskich. W wieku 20 lat Honeck został pierwszym skrzypkiem Opery Wiedeńskiej i Filharmonii Wiedeńskiej, zaś trzy lata później awansował na stanowisko koncertmistrza w Operze Wiedeńskiej. Od 1992 artysta piastuje stanowisko koncertmistrza orkiestry Filharmoników Wiedeńskich.

Jako solista wraz z Filharmonikami Wiedeńskimi zasłynął spektakularnymi wykonaniami Koncertu skrzypcowego Dvořáka pod dyrekcją Marissa Jansonsa, koncertów Mozarta pod batutą Riccardo Mutiego i Herberta Blomstedta czy znakomita interpretacja Koncertu skrzypcowego Albana Berga pod dyrekcją Daniele Gattiego. Rainer Honeck wykonał także Koncert Berga z Orkiestrą Symfoniczną Teatru Maryjskiego pod batutą Valery'ego Gergieva i Symfonię „Z Nowego Świata” Dvořáka pod batutą Michaela Tilsona Thomasa. Honeck wykonał również Koncert skrzypcowy Igora Strawińskiego – wraz z Filharmonikami Wiedeńskimi pod batutą Andresa Oroczo Estrady i z London Symphony Orchestra pod dyrekcją Daniela Hardinga.

Jako koncertmistrz Filharmoników Wiedeńskich i Seiji Ozawą zarejestrował Szeherezadę Nikołaja Rimskiego-Korsakowa oraz Życie bohatera Richarda Straussa pod batutą Christiana Thielemanna (dla prestiżowej wytwórni Deutsche Grammophon). Nagrywał także Koncerty skrzypcowe Antonína Dvořáka i Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego z Narodową Filharmonią Czeską oraz kompletne dzieła Franza Schuberta na skrzypce i fortepian. Rainer Honeck nagrał także podwójny album obejmujący koncerty skrzypcowe Mozarta, który ukazał się nakładem wytwórni Orfeo, a także interesującą płytę „Rondo” – jako solista i lider Kammerorchester Wien–Berlin

Intensywna praca Rainera Honecka jako kameralisty – członka-założyciela i lidera zespołu „Wiener Virtuosen” – założonego przez wiedeńskich solistów smyczkowych oraz koncertmistrza prowadzącego od pulpitu Ensemble Wien i Kammerorchester Wien–Berlin – znajduje swoje odbicie w bogatej dokumentacji nagraniowej obejmującej produkcje radiowe, telewizyjne i wydawnictwa albumowe.

Artysta prowadził od pulpitu szereg wiodących orkiestr, takich jak: Sinfonietta Kioi, Nagoya Philharmonic, Sinfonia Sapporo i Orkiestra Symfoniczna Yomiuri Nippon, Orkiestra Symfoniczna Malmö, Orkiestra Symfoniczna Teatru Maryjskiego w Petersburgu, Philharmonic Orchestra w Nicei oraz Austriacko-Węgierskiea Haydn Philharmonie.

Dzięki uprzejmości Narodowego Banku Austrii Rainer Honeck gra na skrzypcach Stradivariusa „ex-Hämmerle” (1709).