„Rok Wazowski” na Zamku Królewskim w Warszawie | Inauguracja

3.02.2019 r., niedziela, godz. 18:00

Warszawa, Zamek Królewski, Sala Wielka



Wykonawcy:

Andrzej Kosendiak – dyrygent

Wrocław Baroque Ensemble:

Aldona Bartnik, Aleksandra Turalska – soprany

Matthew Venner, Piotr Łykowski – kontratenory

Maciej Gocman, Benjamin Glaubitz – tenory

Tomáš Král, Jaromír Nosek – basy

Zbigniew Pilch, Mikołaj Zgółka – skrzypce

Julia Karpeta – viola da gamba

Krzysztof Karpeta – violone

Přemysl Vacek, Michele Cinquina – teorby

Marta Niedźwiecka – organy

Russell Gilmour, Nicholas Wright – cynki

Johannes Kronfeld, Ferdinand Hendrich , Masafumi Sakamoto, Karl-Heinrich Wendorf – puzony



Program:

M. Mielczewski Vesperae dominicales, Credidi, Nisi Dominus, Lauda Jerusalem, Laetatus sum, Canzona seconda a due, Canzona seconda a tre





W związku z rocznicą ukończenia budowy Zamku Królewskiego w roku 1619 i sprowadzeniem się do niego dworu królewskiego cykl koncertowy w 2019 roku koncentrować się będzie wokół tematu „Rok Zamkowy”, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności muzycznej polskich Wazów. Ich wkład w rozwój kultury muzycznej naszego kraju w XVI i XVII wieku był bowiem niezwykle znaczący. Zygmunt III Waza kontynuował działalność istniejącej wcześniej kapeli kierowanej przez Krzysztofa Klabona, a oprócz tego sprowadził na swój dwór muzyków włoskich, m.in. Giovanniego Battistę Cocciolę (1598–1599), Tarquinia Merulę (1621–1625) czy słynącego z twórczości madrygałowej Lucę Marenzia (1553 lub 1554–1599). W nowo powstałej włoskiej kapeli Zygmunta III na początku jej istnienia zdecydowanie dominowali muzycy przybyli z Wiecznego Miasta.
Jego syn Władysław IV cenił sobie twórczość pochodzących z Gdańska kompozytorów Kacpra Förstera młodszy i Paula Sieferta, organisty kościoła Mariackiego w Gdańsku. Kapelmistrzem na jego dworze był Marco Scacchi. Jednak najszerzej znanym w Europie kompozytorem polskim epoki baroku był bez wątpienia Marcin Mielczewski. Jego utwory grano w ośrodkach niemieckich, w Danii, Gdańsku, na Śląsku, Morawach, Słowacji, Ukrainie, w Rosji i przypuszczalnie nawet w Paryżu. Początkowo związany był z dworem i kapelą Władysława IV, a następnie w latach 1644–1645 działał jako kapelmistrz na dworze Karola Ferdynanda, królewskiego brata i biskupa płockiego.
W latach 1624–1625 królewicz Władysław odbył tzw. Grand Tour, odwiedzając m.in. takie miasta, jak Bruksela, Wiedeń, Mediolan, Florencja, Rzym, Wenecja czy Mantua. Przykładał niezwykłą wagę do muzycznej oprawy swoich wizyt. Interesowały go wszystkie nowe trendy muzyczne, wszelkie nowinki. Chętnie słuchał koncertów, spektakli operowych, oglądał przedstawienia baletowe, przysłuchiwał się muzycznym oprawom mszy. Niemal normą było organizowanie dla niego przez władców, a także papieża specjalnych koncertów i spektakli z udziałem najwybitniejszych muzyków i śpiewaków epoki. Można zaryzykować stwierdzenie, że muzyka stanowiła dla niego treść życia, a w każdym razie niezwykle istotny jego element. Z wyprawy przywiózł do kraju operę włoską, na której potrzeby kazał przebudować wnętrza Zamku Królewskiego, tworząc tym samym pierwszy na północ od Alp tego typu teatr operowy. Był nie tylko amatorem muzyki. Był jej znawcą i koneserem. Dowodem na to może być chociażby, nieudana ze względu na wiek kompozytora, próba nakłonienia Claudia Monteverdiego do przeniesienia się do Warszawy. Z czasem wysunął Warszawę nie tylko przed wszystkie europejskie ośrodki operowe – nie wyłączając Wiednia i Paryża – lecz także postawił ją w jednym rzędzie z najwybitniejszymi scenami samych Włoch.
W ofercie koncertowej Zamku Królewskiego znajdą Państwo najlepszych wykonawców – Wrocław Baroque Ensemble, czyli zespół Narodowego Forum Muzyki pod kierunkiem Andrzeja Kosendiaka, Zespół Męski Gregorianum pod kierunkiem Bereniki Jozajtis, Luteduo Plus pod kierunkiem Antona Biruli, zespół Harmonia Sacra pod kierunkiem Marcina Szelesta, zespół instrumentalno-wokalny oraz Chór Collegium Musicum UW pod kierunkiem Lilianny Stawarz, zespół Polskiej Opery Królewskiej, zespół La Stagione Armonica z Włoch – oraz niezwykle ciekawy repertuar, na który złożą się utwory takich kompozytorów, jak: Marcin Mielczewski, Bartłomiej Pękiel, Franciszek Lilius, Marcin Paligon, Walentyn Gawara, Jakub Polak, Luca Marenzio, Marco Scacchi, Tarquinio Merula, Annibale Orgas, Asprilio Pacelli, Giovanni Francesco Anerio, Bernardino Terzago, Diomedes Cato, Francesco Maffon, Michelangelo Galilei, Valentinus Greff Bakfark, Giovanni Battista Cocciola, Paul Siefert, Kaspar Förster, Claudio Monteverdi i Alessandro Scarlatti.

Aleksandra Buszta-Bąk

Andrzej Kosendiak
Dyrektor Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu, dyry¬gent i pedagog, jeden z najaktywniejszych muzyków i organizatorów życia muzycznego w Polsce. Jest absolwentem Wydziału Kom¬pozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej we Wrocławiu. W 2013 roku uzyskał stopień doktora habilitowa¬nego i obecnie pracuje jako profesor na swojej macierzystej uczelni.
W 2005 roku został dyrektorem Filharmonii Wrocławskiej oraz Międzyna¬rodowego Festiwalu Wratislavia Cantans i doprowadził do zmiany oblicza obydwu tych instytucji oraz do przekształcenia ich w Na¬rodowe Forum Muzyki. Otwarcie nowej siedziby Narodowego Forum Muzyki zostało uhonorowane nagrodą Koryfeusz Muzyki Polskiej 2016 w kategorii „Wydarzenie Roku”. Andrzej Kosendiak pełni także funkcje Przewodniczącego Zarządu Zrzeszenia Filharmonii Polskich (już trzecią kadencję) oraz wiceprzewodniczącego Rady ds. Instytucji Artystycznych.
Jako dyrektor NFM powołał do życia nowe zespoły artystyczne: Chór NFM, Wroc¬ławską Orkiestrę Barokową i Chór Chłopięcy NFM. Zainicjował również Leo Festiwal oraz międzynarodowe spotkania chórów Singing Europe. Ponadto był jednym ze współtwórców miesięcznika „Muzyka w Mieście”, wydawanego w latach 2012–2018 przez NFM.
Szczególnym zainteresowaniem dyrygenta cieszy się muzyka dawna. W 1985 roku założył zespół Collegio di Musica Sacra, a w 2013 roku Wrocław Baroque Ensemble i do dziś kieruje tymi grupami. W latach 2001–2009 pełnił funkcję kierownika Między¬wydziałowej Pracowni Muzyki Dawnej wrocławskiej Akademii Muzycznej. Nagrał nieznane dotąd dzieła z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu i Biblioteki w Strasburgu, dzieła Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego (Wrocławska Nagroda Muzyczna), Bartłomieja Pękiela i Marcina Mielczewskiego; większość z tych płyt była nominowana do nagrody Fryderyk. W najbliższym czasie zostaną wydane kolejne albumy z muzyką staropolską – z kompozycjami Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego i Marcina Józefa Żebrowskiego.
Andrzej Kosendiak regularnie dyryguje NFM Filharmonią Wrocławską, Chórem NFM, Wrocławską Orkiestrą Barokową, Wrocław Baroque Ensemble oraz zespołami filhar¬monicznymi z całej Polski. Występował w wielu krajach Europy i USA (m.in. współpracował z Chapel Hill University North Carolina), a także na najważniejszych festiwalach i w salach koncertowych w Polsce.
Jest niezwykle aktywny w dziedzinie edukacji. Zapoczątkował projekty edukacyjne – Śpiewający Wrocław, Śpiewająca Polska, następnie dzięki jego wsparciu lub inicjatywie powstały w NFM: Polski Narodowy Chór Młodzieżowy, Akademia Chóralna, Akademie Muzyki Dawnej łączące kursy mistrzowskie z koncertami, Akademia Orkiestrowa przygotowująca muzyków do pracy w profesjonalnych zespołach, a także Centrum Edukacyjne NFM. W 2016 roku był pomysłodawcą programu Musica polonica rediviva, którego założeniem jest wykonywanie muzyki polskiej przez młodych artystów na całym świecie przy wsparciu konserwatoriów i festiwali (do tej pory nawiązano współpracę z Royal Conservatoire w Hadze, Conservatorio di Musica Luca Marenzio w Brescii i Conservatorio Superior de Música de Aragón w Saragossie).
Artysta zainicjował także cykle wydawnictw płytowych 1000 lat muzyki we Wrocławiu oraz Witold Lutosławski – Opera omnia. Dzięki jego staraniom realizowany jest wspólny projekt fonograficzny Paula McCreesha i Chóru NFM, obejmujący nagrania wielkich dzieł oratoryjnych; dotychczas wydane płyty zdobyły dwukrotnie BBC Music Magazine Award, Diapason d’Or oraz Editor’s Choice magazynu „Gramophone”. W 2018 roku ukazała się płyta z Widmami Moniuszki pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka – nagrana przez wybitnych śpiewaków i aktorów, a także Chór NFM i Wrocławską Orkiestrę Barokową.
Wśród wielu nagród i wyróżnień artysty znajduje się m.in. Nagroda Prezydenta Wrocławia (2016), Dolnośląski Klucz Sukcesu w kategorii „Największa oso¬bowość w promocji regionu” (2016), nagrody Radia Wrocław Kultura – Emocje w kategorii „Osobowość sezonu kulturalnego” (2017) i „Muzyka klasyczna” (2018), Austriacki Krzyż Honorowy I Klasy za Zasługi w Nauce i Sztuce (2018), Diament Wrocławia (2018) i Odznaka Honorowa Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego (2018).

Andrzej Kosendiak, fot. Łukasz Rajchert


Wrocław Baroque Ensemble
Zespół specjalizuje się w wykonawstwie historycznym, koncentrując się głównie na odkrywaniu rzadko prezentowanego repertuaru z Europy Środkowej. Wykonuje przede wszystkim muzykę polskiego renesansu i baroku, od kompozycji kameralnych po dzieła oratoryjne i kantatowe. Został założony w 2012 r. przez Andrzeja Kosendiaka i od początku funkcjonuje pod jego artystycznym kierownictwem, a obecnie jest jednym z zespołów działających przy Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu. Trzon grupy tworzą wybitni instrumentaliści i śpiewacy z krajów europejskich (Polski, Czech, Wielkiej Brytanii i Niemiec). Grupa może pochwalić się imponującym katalogiem nagrań (CD Accord), który obejmuje serię albumów poświęconych twórczości kompozytorów polskiego baroku – Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, Bartłomieja Pękiela i Marcina Mielczewskiego. Wkrótce w ramach tego cyklu zostanie wydana płyta ze wszystkimi zachowanymi dziełami Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego. Seria jest dostępna na Spotify i dystrybuowana na całym świecie przez Naxos; zdobywa pozytywne recenzjem.in. na portalach MusicWeb International, ClassicsToday.com i Fanfare Archive. W latach 2013, 2015, 2017 i 2018 albumy Wrocław Baroque Ensemble zostały nominowane do nagrody muzycznej Fryderyk. Pierwszy z nich, z muzyką Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, otrzymał w 2013 r. Wrocławską Nagrodę Muzyczną. W 2015 r. ukazała się, zrealizowana wraz z Chórem Chłopięcym NFM pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka, płyta Salzburska Msza Maryjna. Zespół gościł na znakomitych międzynarodowych festiwalach, takich jak Międzynarodowy Festiwal Wratislavia Cantans, Lato Ochrydzkie, Emilia Romagna Festival czy Usedomer Musikfestival, oraz występował w wielu miastach Polski.


Wrocław Baroque Ensemble, fot. Łukasz Rajchert