NInA udostępnia online audiowizualną Kolekcję teatralną

Największe dzieła polskiego teatru audiowizualnego: ponad 50 spektakli takich twórców jak Tadeusz Kantor, Krystian Lupa, Jerzy Jarocki, Grzegorz Jarzyna czy Krzysztof Warlikowski – dostępnych w całości lub we fragmentach, 25 słuchowisk Polskiego Radia, a ponadto filmy dokumentalne, zdjęcia, teksty, wywiady i audycje publicystyczne można już dziś znaleźć w jednym miejscu w sieci. Wszystko to składa się na pierwszą tak obszerną i ogólnodostępną bazę polskiego teatru online. Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA) zwieńczył jubileusz 250-lecia teatru publicznego w Polsce wyjątkową Kolekcją teatralną.

W tym ważnym dla polskiego teatru roku, jubileuszowym także ze względu na 100. rocznicę urodzin i 25. rocznicę śmierci Tadeusza Kantora, Narodowy Instytut Audiowizualny prezentuje szerokiej publiczności wybór nieprzeciętnego w skali świata dorobku polskiego teatru audiowizualnego, od lat 40. XX wieku po czasy obecne – m.in. premiery Teatru Telewizji, rejestracje spektakli „na żywo”, słuchowiska i eksperymenty radiowe. Utrwalona na filmowych i radiowych taśmach twórczość takich artystów jak Erwin Axer, Aleksander Bardini, Adam Hanuszkiewicz, Jerzy Grzegorzewski, Zygmunt Hübner, Włodzimierz Staniewski, Konrad Swinarski, Andrzej Wajda czy Aleksander Zelwerowicz, wielu generacji aktorów, poczynając od Ludwika Solskiego, a kończąc na zespołach TR Warszawa czy Nowego Teatru, domaga się ponownego odkrycia i nieskrępowanego dostępu do widza.

O sile archiwum był przeświadczony Tadeusz Kantor. Dokumentowanie własnej twórczości było dla tego artysty aktywnością równie ważną jak praca nad nowym pomysłem – była to kwestia tożsamości, integralności dzieła i jego autora. Tworzeniu internetowej kolekcji spektakli telewizyjnych i słuchowisk radiowych w Ninatece przyświecało podobne myślenie o roli tych mediów w historii teatru polskiego.

Kolekcja teatralna, udostępniona bezpłatnie w ramach serwisu Ninateka (www.ninateka.pl), jest pierwszą tego rodzaju w Polsce bazą słuchowisk i spektakli stanowiącą reprezentatywny fragment bogatego zbioru nagrań Teatru Telewizji Polskiej i Teatru Polskiego Radia. Kolekcja zawiera zapis zarejestrowanych przedstawień Tadeusza Kantora, kilku spektakli telewizyjnych z lat 60. i 70., 25 słuchowisk Polskiego Radia – od końca lat 40. do dziś, 19 spektakli telewizyjnych koprodukowanych przez NInA w ostatnich dziesięciu latach, a także, dostępnych we fragmentach, 26 przedstawień Teatru TV zrealizowanych między 1967 a 2015 rokiem. Wszystkie materiały audiowizualne opatrzone są opisami i komentarzami, a także kontekstowymi materiałami do oglądania i słuchania. Kolekcja teatralna będzie stopniowo rozbudowywana o nowe treści.

Na stronie www.ninateka.pl, w jednym miejscu w sieci, zgromadzone są realizacje wybitnych reżyserów, których nazwiska są podstawowym kluczem doboru spektakli. Drugim, równie istotnym, kryterium doboru materiałów jest rola, jaką dany reżyser, spektakl czy słuchowisko odegrały w historii polskiego teatru audiowizualnego.

Kolekcję można przeglądać na różne sposoby: śledząc w kalendarium historię Teatru Telewizji i Teatru Polskiego Radia, podążając ścieżkami tematycznymi, poprzez leksykon kilkudziesięciu pojęć lub biogramy 47 reżyserów. Specjalne filtry umożliwiają także wyszukanie interesujących materiałów o aktorach, autorach i reżyserach.

Kolekcja to audiowizualne kompendium dzieł stworzone z myślą o wszystkich miłośnikach teatru, chcących przypomnieć sobie kreacje ulubionych aktorów lub po raz pierwszy obejrzeć głośne inscenizacje, o których wcześniej tylko słyszeli. To także ukłon w stronę tej publiczności, która chociażby ze względu na miejsce zamieszkania ma utrudniony dostęp do teatru żywego planu.

Kolekcja została udostępniona w Ninatece (www.ninateka.pl) 16 grudnia 2015 roku.

Kolekcja teatralna dostępna jest pod adresem:
ninateka.pl/kolekcja-teatralna

Narodowy Instytut Audiowizualny od początku istnienia, zgodnie ze swoją misją gromadzi, archiwizuje, rekonstruuje i udostępnia najbardziej wartościowe dzieła polskiej kultury filmowej, muzycznej i teatralnej. Stara się dokumentować najważniejsze zjawiska polskiej sceny, używając do tego celu najnowszych technologii i angażując wybitnych realizatorów telewizyjnych, zgodnie z koncepcją, że teatr audiowizualny to autonomiczne dzieło. NInA współprodukuje spektakle w reżyserii m.in. Andrzeja Wajdy, Krzysztofa Warlikowskiego, Grzegorza Jarzyny, Mariusza Trelińskiego oraz wielu młodych reżyserów. Digitalizuje archiwalne nagrania Teatru Telewizji. Monitoruje najciekawsze zjawiska współczesnej polskiej sceny oraz prezentuje je w serwisie www.ninateka.pl wciąż poszerzającemu się kręgowi odbiorców.

Kolekcja teatralna, udostępniona w Ninatece z okazji 250-lecia istnienia teatru publicznego w Polsce, to kolejna już kolekcja specjalna w prowadzonym przez NInA serwisie VOD poświęconym kulturze i jej kontekstom. Do tej pory dla www.ninateka.pl przygotowano, opracowane przez zespół ekspertów, największe dostępne online bazy utworów Henryka Mikołaja Góreckiego, Wojciecha Kilara, Witolda Lutosławskiego, Andrzeja Panufnika i Krzysztofa Pendereckiego; jak również kolekcje Sztuka współczesna i Archiwa transformacji ’89.

Kolekcja teatralna powstaje we współpracy z Telewizją Polską S.A. i Polskim Radiem S.A.
Redaktor naczelna: Maryla Zielińska
Redaktor prowadzący: Paweł Pokora
Redaktor naczelna Ninteki: Katarzyna Tórz
Wykonawca: Insys K. Bartkowski, P. Czekała sp.j.

Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA) to nowoczesna instytucja kultury, która już od dekady zajmuje się digitalizacją, udostępnianiem i promocją polskiego dziedzictwa audiowizualnego. Misją statutową NInA jest gromadzenie, archiwizacja, rekonstrukcja i udostępnianie najbardziej wartościowych przejawów kultury filmowej, muzycznej i teatralnej.

NInA działa w sieci i poza nią. Większość swoich nieustannie powiększających się zasobów publikuje w internecie. Poprzez serwis Ninateka (www.ninateka.pl) udostępnia ponad 5500 materiałów audio i wideo dotyczących kultury. Od niedawna wszystkie archiwizowane przez NInA zbiory, blisko 10 000 materiałów trwających łącznie ponad 3000 godzin, można przeglądać w stacjonarnym Archiwum NInA w nowej siedzibie Instytutu. NInA jest wydawcą Dwutygodnik.com, internetowego pisma o kulturze, które na bieżąco relacjonuje i opiniuje życie kulturalne i społeczne w kraju i za granicą, oraz serwisu edukacyjnego Muzykoteka szkolna (www.muzykotekaszkolna.pl), stymulującego zainteresowanie muzyką wśród dzieci i młodzieży.

Działalność internetową dopełniają wydarzenia realizowane stacjonarnie przy ul. Wałbrzyskiej 3/5 na warszawskim Służewie m.in. projekcje filmowe, wystawy, debaty, warsztaty, seminaria i konferencje zarówno dla profesjonalistów jak i amatorów sztuki audiowizualnej, w tym także rodzin z dziećmi, młodzieży i seniorów. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

NInA kształci świadomego odbiorcę i twórcę kultury audiowizualnej, prowadzi działania z zakresu edukacji audiowizualnej oraz kultury 2.0, współpracuje z ekspertami w zakresie nowych mediów, prawa autorskiego, archiwizacji i rekonstrukcji cyfrowej.

Instytut od początku swojego istnienia jest także wydawcą wielu unikatowych na rynku serii DVD i CD przedstawiających wybitne polskie filmy animowane i dokumentalne, jak również najnowszą twórczość współczesnych kompozytorów oraz reżyserów teatralnych i operowych. NInA koprodukuje filmy fabularne i dokumentalne takie jak nominowana do Oscara Joanna Anety Kopacz, Hiszpanka Łukasza Barczyka, Ziarno prawdy Borysa Lankosza czy Inny świat Doroty Kędzierzawskiej.

Więcej na:
www.nina.gov.pl,
www.ninateka.pl,
www.dwutygodnik.com,
www.muzykotekaszkolna.pl
oraz stacjonarnie w NInA, ul. Wałbrzyska 3/5 02-739 Warszawa.

----------------------------

W kolekcji teatralnej znaleźć można archiwalne spektakle i słuchowiska dostępne w całości, takie jak:

- „Pan Jowialski” Aleksandra Fredry w reżyserii Aleksandra Zelwerowicza – najstarsze zachowane powojenne słuchowisko (1949). W tytułowej roli występuje legendarny Ludwik Solski, wówczas ponad dziewięćdziesięcioletni. W rolę Szambelanowej wcieliła się Mieczysława Ćwiklińska, z lubością akcentująca nosowe głoski: „ą” i „ę”;

- „Lalek” (1958) i „Drugi pokój” (1963) - to dwa z kilku dramatów („sztuk na głosy”) napisanych przez Zbigniewa Herberta specjalnie dla teatru radiowego;

- Najstarszy zachowany spektakl Teatru Telewizji – „Apollo z Bellac” Jeana Giraudoux w reżyserii Adama Hanuszkiewicza m.in. z udziałem reżysera, a także Jacka Woszczerowicza oraz Kaliny Jędrusik (1961);

- Jedna z najstarszych realizacji sztuk Sławomira Mrożka - „Męczeństwo Piotra Ohey’a” w reżyserii Erwina Axera (1962);

- Debiut dramaturgiczny Tadeusza Różewicza na mały ekranie – „Świadkowie albo nasza mała stabilizacja” w reżyserii Adama Hanuszkiewicza (1963);

- Pierwsza Księga „Pana Tadeusza” w reżyserii Adama Hanuszkiewicza, ekranizację poematu Adama Mickiewicza wybrano w plebiscycie telewidzów wydarzeniem roku 1970 – co miesiąc realizowano jedną z Ksiąg;

- Nagrodzone radiowymi i telewizyjnymi „Oskarami” – Prix Italia: spektakl „Mistrz” Zdzisława Skowrońskiego w reżyserii Jerzego Antczaka (1966) i słuchowisko „Z głębokości wód” Andrzeja Mularczyka w reżyserii Henryka Rozena (1989);

- Opera „Król Roger” Karola Szymanowskiego w reżyserii Mariusza Trelińskiego, o której pisano: To majstersztyk: kilkanaście kamer, różne kąty filmowania, ujęcia statyczne na przemian z efektownymi jazdami, plany ogólne i detale, ostry montaż. […] Pośród tradycyjnie sfilmowanych produkcji operowych na DVD wrocławski „Król Roger” jest zupełnie wyjątkowy;

- Najgłośniejsze spektakle telewizyjne ostatnich sezonów w reżyserii: Jerzego Jarockiego („Kosmos”; „Miłość na Krymie”), Jana Klaty („H.”, „Transfer!”), Grzegorza Jarzyny („2007: Macbeth”; „Między nami dobrze jest”), Krzysztofa Warlikowskiego („Burza”, „(A)pollonia”), Jerzego Grzegorzewskiego („Hamlet Stanisława Wyspiańskiego”), Krystiana Lupy („Wymazywanie”).

oraz fragmenty takich m.in. dzieł:

- „Kartoteki” Tadeusza Różewicza w reżyserii Konrada Swinarskiego (1967), w obsadzie nie tylko Tadeusz Łomnicki jako Bohater, ale i… reżyser w roli mężczyzny, który czeka pod domem na Sekretarkę;

- Debiutu telewizyjnego Krystiana Lupy – „Wariat i zakonnica” Witkacego (1977);
- „Nocy listopadowej” nakręconej przez Andrzeja Wajdę w miejscach, gdzie Stanisław Wyspiański rozegrał dramat – na ulicach Warszawy, w Łazienkach;

- „Procesu” Franza Kafki w reżyserii Agnieszki Holland i Laco Adamika „z twarzą” Romana Wilhelmiego, uhonorowanego Złotym Ekranem za „wybitne osiągnięcia artystyczne w dziedzinie aktorstwa telewizyjnego” (1980);

- „Ostatniej taśmy” Samuela Becketta w reżyserii Antoniego Libery (1987), ze słynnym monologiem Tadeusza Łomnickiego w roli Krappa.