Henryk Górecki

Znakomity polski kompozytor oraz pedagog, kawaler Orderu Orła Białego urodził się w 1933 roku w Czernicy na Śląsku. Swoją edukację muzyczną rozpoczął w wieku 19 lat w Średniej Szkole Muzycznej, kontynuując ją w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach (dzisiejsza Akademia Muzyczna w Katowicach) studiując kompozycję u profesora Bolesława Szabelskiego. W 1958 roku utwory młodego Góreckiego zostały zaprezentowane na pierwszym studenckim koncercie monograficznym odbywającym się na uczelni. Dał się poznać jako twórca awangardowy, zaskakując publiczność nowoczesnym utworem „Scontri” podczas festiwalu Warszawska Jesień. Następnie, dzięki nagrodzie od Związku Kompozytorów Polskich, wyjechał do Francji, gdzie nadal mógł się kształcił i gdzie poznał Oliviera Messiaena, Pierrea Bouleza y Kalheinza Stockhausena. I Symfonia kompozytora dostała nagrodę na Bienal Juvenil w Paryżu (1961). Po powrocie artysta rozpoczął współpracę z PWSM, pracował tam jako pedagog, wykładowca, między 1975-79 rokiem był rektorem tej uczelni, a w 1977 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Z funkcji tych jednak zrezygnował.
Przełomowym dziełem kompozytora jest z pewnością III Symfonia „Symfonia Pieśni Żałosnych”, która powstała w 1976 roku, zaś jej premiera miała miejsce rok później na festiwalu w Royan. Już od lat 70 artysta zaczął powoli przechodzić z eksperymentalizmu i serializmu w kompozycje minimalistyczne. III Symfonia jest tego przykładem, rezygnując z preferowanych wcześniej dysonansów profesor Górecki uciekł w łagodniejszy styl, z harmonią modalną i prostszymi melodiami. Utwór ten składa się z 3 lamentów: maryjnego (piosenka średniowieczna z okolic Łysej Góry); córki więzionej przez Gestapo do matki (Zakopane) i matki opłakującej zaginionego syna (piosenka ludowa z okolic Opola). Interpretacja III Symfonii nie jest do końca jasna. Jedni patrzą na nią przez pryzmat Holocaustu, jednak sam autor, choć proszony wcześniej o skomponowanie utworów o tej tematyce, żadnego takiego nie dokończył, a III Symfonię rozpatrywał raczej w szerszym kontekście. Musiało jednak minąć 15 lat, żeby III Symfonia Henryka Góreckiego zyskała zasłużoną sławę. W 1992 roku angielskie Elektra Records wydało album Symphony nr 3, który stał się bestsellerem muzyki klasycznej w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Udało się sprzedać ponad milion płyt co dało kompozytorowi Złotą Płytę. Był to niewątpliwie niesłychany sukces.
Warto jeszcze wspomnieć o „Refrenie”, za który w 1967 kompozytor otrzymał III miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, „Muzyce staropolskiej” (1969), nawiązującej do dawnej muzyki polskiej, „Trzech utworach w dawnym stylu” (1963), utworze nasyconym elementami folkloru tatrzańskiego, psalmie na baryton ”Beatus vir” (1979) i 3 kwartetach napisanych dla Kronos Quartet.
Profesor Górecki należy do wielkich indywidualności muzyki polskiej i postmodernizmu muzycznego. Zmarł 12 listopada 2010 w szpitalu w Katowicach.

„Scontri” w wykonaniu WOSPRiT w Katowicach pod batutą Antoniego Wita.

„Symfonia Pieśni Żałosnych” Pieśń II w wykonaniu Stefanii Woytowicz oraz WOSPRiT w Katowicach pod batutą Jerzego Katlewicza.

2 kwartet smyczkowy „Quasi una fantasia” część 3 w wykonaniu Kronos Quartet.