XIX Festiwal i XVII Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari

XIX MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL I XVII KONKURS SZTUKI WOKALNEJ IM. ADY SARI
NOWY SĄCZ 12-21 MAJA 2017

Osobistości świata opery, wybitni muzycy, znani śpiewacy, pedagodzy i przede wszystkim młodzi adepci sztuki wokalnej z 17 krajów przyjadą do Nowego Sącza za sprawą rozpoczynającego się 12 maja 2017 roku XIX Międzynarodowego Festiwalu i XVII Konkursu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari. Wydarzenie, odbywające się co dwa lata nieprzerwanie od 1985 roku, zainaugurowała i następnie prowadziła prof. Helena Łazarska, pedagog śpiewu, były kierownik Katedry Wokalistyki Akademii Muzycznej w Krakowie, a także profesor Uniwersytetu Mozarteum w Salzburgu oraz Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu. Od poprzedniej edycji Dyrektorem Artystycznym Festiwalu i Konkursu jest Małgorzata Walewska. Warto przypomnieć, że w Nowym Sączu, na konkursowej scenie swoje kariery zaczynały takie gwiazdy sceny operowej jak m. in.: Piotr Beczała, Andrzej Dobber, Milijana Nikolić, Anna Simińska, Anna Lubańska czy Arnold Rutkowski.
Festiwal zainaugurowany zostanie 12 maja 2017 roku koncertowym wykonaniem opery Rycerskość wieśniacza Pietro Mascagniego. Przed publicznością w Bazylice św. Małgorzaty wystąpią doskonali soliści: Małgorzata Walewska (Santuzza), Arnold Rutkowski (Turiddu), Mariusz Godlewski (Alfio) oraz Wanda Franek (Lola). Chór Polskiego Radia oraz Orkiestrę Akademii Beethovenowskiej, która już po raz drugi otworzy festiwal, poprowadzi maestro Francesco Bottigliero.
Na festiwalu nie zabraknie także młodych interpretacji. I tak, 18 maja 2017 roku w Kościele św. Kazimierza studenci Akademii Muzycznej w Krakowie, uczelni współpracującej od lat z Festiwalem, zaprezentują arie i pieśni barokowe lub inspirowane barokiem. Towarzyszyć im będzie Orkiestra Barokowa AM w Krakowie, a kierownictwo muzyczne nad tym przedsięwzięciem objął Marek Toporowski. W programie znajdą się utwory J. S. Bacha, M. Regera, R. Fuchsa, F. Mendelssohna. Na zakończenie Festiwalu, 21 maja 2017 roku, czeka widzów prawdziwa uczta sceniczna. W Małopolskim Centrum Kultury SOKÓŁ będzie można obejrzeć słynną sztukę Terrence’a McNally’ego Maria Callas. Master Class. Krystyna Janda wcieli się w rolę legendarnej diwy, a jej uczniów zagrają wybitni śpiewacy: Agnieszka Adamczak (sopran), Anna Patrys (sopran) oraz Mateusz Zajdel (tenor).
Inauguracja jak i finał festiwalu stanowią nieprzypadkowe ramy tego wokalnego święta, bowiem Pietro Mascagni, którego muzyka zabrzmi na początek w Nowym Sączu, był jednym z dyrygentów pracujących z patronką Festiwalu. Jednocześnie Maria Callas, o której opowieść zamknie Festiwal, właśnie partią Santuzzy z Rycerskości wieśniaczej debiutowała na koncercie studenckim w Atenach mając zaledwie piętnaście lat. Śpiewaczce dzieło Mascagniego otworzyło drzwi do światowej kariery. Należy wierzyć, że taka właśnie inauguracja stanie się dobrą wróżbą dla wszystkich startujących w XVII Międzynarodowym Konkursie Sztuki Wokalnej im. Ady Sari.
Aż 81 uczestników z 17 krajów: Polski, Ukrainy, Rosji, Bułgarii, Serbii, Słowenii, Chin, Szwecji, Niemiec, Suazi, Austrii, Białorusi, Francji, Chorwacji, Kazachstanu, Szwajcarii oraz Litwy weźmie udział w zaczynającym się 13 maja XVII Konkursie Sztuki Wokalnej im. Ady Sari. To rekordowa liczba zgłoszeń. Młodych artystów oceniać będzie międzynarodowe jury, w którym obok przewodniczącej Małgorzaty Walewskiej, zasiądą: Helena Łazarska – Honorowa Przewodnicząca Jury, Karen Stone (Niemcy), Samantha Farber (Austria), Sebastian Perłowski (Polska), Wojciech Rodek (Polska), Marcin Habela (Szwajcaria), Constanze Könemann (Niemcy), Peter Schreier (Niemcy) oraz Wojciech Maciejowski (Polska) - pełniący od lat funkcję sekretarza Jury.
Finał konkursu odbędzie 19 maja 2017 roku. Finalistom, towarzyszyć będzie Orkiestra Opery Krakowskiej pod batutą maestry Marty Kluczyńskiej. Dzień później, 20 maja podczas Koncertu Laureatów, zwycięzcom zostaną wręczone nagrody: oddzielnie dla głosów męskich i żeńskich, a także wyróżnienia i nagrody specjalne. Pula nagród w tym roku wynosi 70 tys. złotych.

PROGRAM XIX MIĘDZYNARODOWEGO FESTIWALU I XVII KONKURSU SZTUKI WOKALNEJ IM. ADY SARI

12 maja 2017, godz. 19.00
Pietro Mascagni, Rycerskość wieśniacza (wykonanie koncertowe)
Wystąpią: Małgorzata Walewska (Santuzza), Arnold Rutkowski (Turiddu), Mariusz Godlewski (Alfio),
Wanda Franek (Lola), Lucia (Dobromiła Lebiecka)
Orkiestra Akademii Beethovenowskiej oraz Chór Polskiego Radia
Dyrygent: Francesco Bottigliero
Miejsce: Bazylika św. Małgorzaty, plac Kolegiacki 1, Nowy Sącz

13 maja 2017, godz. 20.00
Otwarcie konkursu
Miejsce: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, ul. Jana Długosza 3, Nowy Sącz

14 - 15 maja 2017, godz. 10.00-13.00 oraz 15.00-18.00
Przesłuchania uczestników I etapu (wstęp wolny)
Miejsce: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, ul. Jana Długosza 3, Nowy Sącz
16 - 17 maja 2017, godz. 10.00-13.00 oraz 15.00-18.00
Przesłuchania uczestników II etapu (wstęp wolny)
Miejsce: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, ul. Jana Długosza 3, Nowy Sącz

18 maja 2017, godz. 19.30
Koncert muzyki dawnej, Arie i pieśni barokowe
Wystąpią: Studenci Akademii Muzycznej w Krakowie
Orkiestra Barokowa Akademii Muzycznej w Krakowie
Kierownictwo muzyczne: Marek Toporowski
Miejsce: Kościół św. Kazimierza, ul. Ks. Sygańskiego 3, Nowy Sącz

19 maja 2017, godz. 18.00
Finał Konkursu
Orkiestra Opery Krakowskiej
Dyrygent: Marta Kluczyńska
Miejsce: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, ul. Jana Długosza 3, Nowy Sącz

20 maja 2017, godz. 19.00
Koncert Laureatów, uroczyste wręczenie nagród
Orkiestra Opery Krakowskiej
Dyrygent: Marta Kluczyńska
Miejsce: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, ul. Jana Długosza 3, Nowy Sącz

21 maja 2017, godz. 18.00
Terrence McNally, Maria Callas. Master Class
Wystąpią: Krystyna Janda, Agnieszka Adamczak (sopran), Anna Patrys (sopran)
Mateusz Zajdel (tenor), Mateusz Dębski, Michał Zieliński
Miejsce: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, ul. Jana Długosza 3, Nowy Sącz
Na Finał Konkursu, Koncert Laureatów oraz koncerty w kościołach 12 i 18 maja wstęp wolny na podstawie bezpłatnych wejściówek, które można odebrać w kasie Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ od 25 kwietnia 2017

PIETRO MASCAGNI, RYCERSKOŚĆ WIEŚNIACZA
Jednoaktowa opera Rycerskość wieśniacza (Cavalleria rusticana) Pietro Mascagniego została uznana za dzieło otwierające w operze okres weryzmu. Historia tragicznej miłości w dziewiętnastowiecznej sycylijskiej wsi oparta jest na sztuce Giovanniego Vergi.
Premiera w 1890 roku w Rzymie była ogromnym sukcesem, przynoszącym Mascagniemu niekwestionowaną wygraną w konkursie kompozytorskim i rozpoczynającym jego wieloletnią karierę. Losy zhańbionej Santuzzy, która z bólu mści się na ukochanym, doprowadzając do strasznego pojedynku, są osadzone w realiach, w których panują konwenanse, a honor jest warty walki na śmierć i życie. Kompozytor opowiedział je za pomocą szerokiego brzmienia orkiestry, długich lejących się fraz i chwytających za serce arii. Muzyka obrazuje na przemian wiosenną beztroskę południowych Włoch, żarliwą modlitwę i wielki dramat miłosny. Słynne intermezzo stało się utworem wykonywanym jako osobna pozycja podczas wielu koncertów muzyki klasycznej.

TERRENCE McNALLY, MARIA CALLAS. MASTER CLASS
Premiera sztuki Maria Callas. Master Class wielokrotnie nagradzanego dramaturga, librecisty i scenarzysty Terrence’a McNally’ego odbyła się na Broadwayu w 1995 roku. W 1996 roku spektakl zdobył prestiżową Tony Award. Polska premiera odbyła się w 1997 roku w Teatrze Powszechnym. W tytułową rolę wcieliła się Krystyna Janda, która powróciła do tej roli w kolejnej adaptacji Maria Callas. Master Class wystawianej od 2015 roku w Och-Teatrze.
Sztuka oparta jest na kursach mistrzowskich, które Maria Callas prowadziła w Nowojorskiej Julliard School w latach 1971 i 1972, sześć lat po swoim ostatnim występie scenicznym w roli Toski w londyńskiej Covent Garden. Bohaterkę widzimy po raz pierwszy w momencie, kiedy wchodzi do klasy, w której ma prowadzić kursy mistrzowskie. Rozpoczyna się monolog pełen retrospekcji, rozmyślań na temat tego czym jest sztuka, jak dużo daje i jak wiele odbiera. Przez klasę przewijają się młodzi, utalentowani uczniowie, na których Callas wylewa gorycz utraconej świetności i przejmującą samotność artysty, który, schodząc ze sceny, zostaje sam.

HISTORIA MIĘDZYNARODOWEGO FESTIWALU I KONKURSU SZTUKI WOKALNEJ IM. ADY SARI
Zapoczątkowany został w maju 1985 roku, pod nazwą Dni Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu, z inicjatywy prof. Heleny Łazarskiej, ówczesnego kierownika Katedry Wokalistyki Akademii Muzycznej w Krakowie oraz profesora zwyczajnego Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu. Od 2001 roku odbywa się jako Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im Ady Sari. Do wspaniałego rozwoju imprezy, oprócz prof. Heleny Łazarskiej przyczynił się również Antoni Malczak, długoletni dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu.
Od 2014 roku stanowisko Dyrektora Artystycznego Festiwalu i Konkursu piastuje światowej sławy śpiewaczka Małgorzata Walewska.
W 1991 roku Festiwal i Konkurs zyskał status międzynarodowy. Wówczas po raz pierwszy zwycięzcą był obcokrajowiec, Andriej Szkurgan z Ukrainy. Od tamtego czasu przez sale koncertowe festiwalu i konkursu przewinęły się setki wokalistów nie tylko z Polski i całej Europy, ale także z tak odległych krajów jak Korea Południowa czy Japonia.
Autorytet i nazwisko Heleny Łazarskiej, uznanej za jedną z najwybitniejszych pedagogów w Europie, przyciągało do Nowego Sącza śpiewaków i muzyków z całego świata. Ich udział, a także atrakcyjny repertuar koncertów, od lat pozyskuje coraz liczniejszą rzeszę melomanów, w tym również młodzieży. Sam konkurs – obok znaczenia, jakie taki typ współzawodnictwa wszędzie na świecie posiada – pomyślany został jako etap kształcenia i przygotowania młodych śpiewaków do wielkich międzynarodowych konkursów i występów.

ADA SARI (1886-1968)
Naprawdę nazywała się Jadwiga Szayer. Urodziła się w 29 VI 1886 roku w Wadowicach. Trzy lata później jej ojciec został mianowany burmistrzem w Starym Sączu, gdzie Jadwiga pobierała lekcje śpiewu, fortepianu i uczyła się języków obcych. Powróciła tam po kilku latach spędzonych na nauce w Cieszynie i Krakowie. W latach 1905-1907 uczyła się śpiewu w prywatnej szkole Włoszki hr. Pizzamano w Wiedniu, a następnie w Mediolanie u prof. Antonio Rupnicka. W 1909 roku zadebiutowała w Teatro Nazionale w Rzymie w partii Małgorzaty w Fauście Ch. Gounoda i przyjęła pseudonim artystyczny Ada Sari. Kolejne lata przyniosły występy w teatrach operowych m. in.: Mediolanu (Teatro Dal Verme), Neapolu (Teatro di San Carlo), w Aleksandrii, Petersburgu, Kijowie, Lwowie, Krakowie, Wiedniu, Warszawie. W 1923 roku wystąpiła w mediolańskim Teatro alla Scala w partii Królowej Nocy w Czarodziejskim flecie W. A. Mozarta pod dyrekcją A. Toscaniniego, a w 1928 roku w Nowym Jorku zaśpiewała recital w Carnegie Hall.
Po wojnie w latach 1945-1947 uczyła śpiewu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Następnie prowadziła klasę śpiewu solowego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, gdzie otrzymała tytuł profesora. Zmarła 2 lipca 1968 roku w Aleksandrowie Kujawskim koło Ciechocinka.
Ada Sari zdobyła wielką światową sławę. Śpiewała pod dyrekcją takich dyrygentów jak: Ruggero Leoncavallo, Pietro Mascagni i Arturo Toscanini. Jej scenicznymi partnerami byli m. in.: Gili, Battistini, Titta Ruffo, Tito Schipa, Fiodor Szalapin oraz Adam Didur, a na estradzie występowała z Fritzem Kreislerem i Pau Casalsem. Była tym pedagogiem, który przeszczepiał na polski grunt wielką włoską szkołę śpiewu. Jej uczennicami były słynne polskie śpiewaczki, m.in.: Halina Mickiewiczówna, Bogna Sokorska, Maria Fołtyn, Barbara Nieman, Zdzisława Donat i Urszula Trawińska.

Fotografia: Ada Sari, ze zbiorów Jolanty i Jana Czechów ze Starego Sącza

Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari realizowany jest przez instytucję kultury województwa małopolskiego: Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ.

Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari jest dofinansowany ze środków Województwa Małopolskiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.