Porozmawiajmy (nie tylko) o rewitalizacji

Muzeum Śląskie w Katowicach zaprasza na cykl spotkań online poświęconych rewitalizacji i rozwojowi miast, w których wezmą udział specjaliści z Norwegii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii. Zagraniczni eksperci opowiedzą m.in., w jaki sposób na postrzeganie miasta mogą wpłynąć artyści, co kryje się pod hasłem „Bilbao Metropoli-30”, a także jak zmieniał się Liverpool oraz na czym polega planowanie oddolne i odgórne.

Rewitalizacja może przybierać różnorodne formy, zmieniając nie tylko charakter poszczególnych kwartałów czy dzielnic, ale również relacje między mieszkańcami a samym miastem. Stwarza także szansę na rozwój, poprawę jakości życia, nadanie nowej funkcjonalności obiektom poprzemysłowym, budowę kapitału kulturowego, a także zmianę postrzegania odnowionego obszaru. Rewitalizacja to niezwykle ważny temat także dla mieszkańców Śląska, dlatego Muzeum Śląskie, zlokalizowane w sercu aglomeracji górnośląskiej na częściowo zrewitalizowanym terenie byłej kopalni węgla kamiennego, podejmuje go często w swojej działalności programowej.

Podczas cyklu spotkań online realizowanych w ramach projektu „Miasto w procesie” uczestnicy będą mieli okazję porozmawiać o możliwościach, szansach i zagrożeniach związanych z procesem rewitalizacji. W najbliższym, październikowym spotkaniu weźmie udział Sveinung Krokann Berg z Norweskiego Instytutu Badań Dziedzictwa Kulturowego, który opowie o tym, w jaki sposób rozwój miast oparty o kulturę przyciąga klasę kreatywną. Z kolei uczestnikiem spotkania zaplanowanego na listopad będzie Idoia Postigo z Bilbao Metropoli–30, która na przykładzie obszaru metropolitarnego Bilbao zaprezentuje temat myślenia strategicznego w planowaniu miejskim. Podczas spotkania grudniowego John Pendlebury z Newcastle University omówi przykład miasta Liverpool. Natomiast ostatnie spotkanie z cyklu, styczniowe, zaprezentuje oddolne i odgórne planowanie w zarządzaniu dziedzictwem kulturowym. Jego uczestnikiem będzie ponownie Sveinung Krokann Berg z Norweskiego Instytutu Badań Dziedzictwa Kulturowego.

Spotkania odbędą się online w języku angielskim z tłumaczeniem na język polski a poprowadzi je architekt i aktywista miejski Aleksander Krajewski. Udział w nich jest bezpłatny za pośrednictwem portalu Facebook.

Plan najbliższych spotkań z cyklu „Porozmawiajmy (nie tylko) o rewitalizacji”

7.10.2021, godz. 18.00, online, „Rozwój miast w oparciu o kulturę przyciąga klasę kreatywną” – Sveinung Krokann Berg, Norweski Instytut Badań Dziedzictwa Kulturowego

W trakcie wystąpienia zaprezentowana zostanie rola kultury w rozwoju europejskich miast na przestrzeni ostatnich kilku dziesięcioleci, a także sposób, w jaki kultura oraz branże kreatywne wpływają na nowe projekty rozwojowe. Poruszone zostaną również kwestie kapitału kulturowego dziedzictwa przemysłowego w europejskich miastach oraz powiązań między przemysłem kreatywnym a aktywnością kulturową.

4.11.2021, godz. 18.00, online, „Myślenie strategiczne w planowaniu miejskim: przykład obszaru metropolitarnego Bilbao” – Idoia Postigo, Bilbao Metropoli–30

Podczas spotkania zostanie przedstawiony projekt rewitalizacji hiszpańskiej metropolii Bilbao, który został zrealizowany w odpowiedzi na ekonomiczny kryzys miasta pod koniec lat 80. Uruchomiony plan strategiczny objął cały obszar metropolii, czyli 30 miejscowości zamieszkiwanych łącznie przez milion mieszkańców, a opracowaniem i realizacją strategii zajęło się stowarzyszenie „Bilbao Metropoli-30”. Proces rewitalizacji był od początku skoncentrowany na budowie i modernizacji infrastruktury, dzięki czemu wybudowano m.in. metro oraz Muzeum Guggenheima. Następnie przesunięto cel działań na ludzi i wyznawane przez nich wartości, dlatego obecnie realizowanych jest wiele projektów dotyczących specjalizacji zawodowych a kolejne mają podjąć kwestie tożsamości, społeczności i otwartości.

2.12.2021, godz. 18.00, online, „Zarządzanie – i utrata – statusem miejsca światowego dziedzictwa: przykład Liverpoolu” – John Pendlebury, Newcastle University

Głównym bohaterem spotkania będzie Liverpool, który został uznany za wybitny przykład miasta portowego o światowym znaczeniu handlowym i wpisany w 2004 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jednak od momentu wykreślenia miasta z listy w 2021 roku powrócił temat jego dalszego rozwoju. Rozpoczęto także starania zmierzające do utrzymania cech kwalifikujących miasto do ponownego wpisania na listę. Podczas spotkania będziemy więc rozmawiać o możliwościach, jakie stoją dziś przed Liverpoolem i szansach na powrót miasta na listę UNESCO.

13.01.2022, godz. 18.00, online, „Planowanie odgórne a planowanie oddolne” – Sveinung Krokann Berg, Norweski Instytut Badań Dziedzictwa Kulturowego

Punktem wyjścia do rozmowy będzie publikacja „Uses of Heritage” autorstwa Laurajane Smith z 2006 roku, która stała się w ostatnich kilkunastu latach przedmiotem licznych dyskusji oraz inspiracją do dalszych badań dotyczących sposobu oceny wartości dziedzictwa kulturowego. Dyskusję tę nazwano Autoryzowanym Dyskursem Dziedzictwa (Authorized Heritage Discourse – AHD). Spór ten może również stanowić inspirację do analizy oddolnych i odgórnych modeli zarządzania oraz zalet i wad poszczególnych metod. Na ostatnim spotkaniu z cyklu zostanie również podjęta kwestia dziedzictwa w kontekście takich aktualnych trendów, jak decentralizacja władzy i procesy demokratyzacji.

Spotkania odbędą się w ramach inicjatywy „Miasto w procesie”, stanowiącej część oferty kulturalnej towarzyszącej projektowi „Przebudowa i adaptacja zabytkowego budynku dawnej łaźni Gwarek na magazyn studyjny Muzeum Śląskiego w Katowicach”, dofinansowanemu z Programu „Kultura” Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego na lata 2014–2021.