PASZPORTY POLITYKI 2022 – jedna z najważniejszych nagród kulturalnych w Polsce!

W styczniu 2023 r. już po raz 30. wręczymy nagrody kulturalne tygodnika POLITYKA, jedne z najważniejszych i najbardziej prestiżowych nagród w świecie kultury w Polsce – Paszporty POLITYKI. Trzydziestą rocznicę Paszportów POLITYKI świętujemy z nowym pokoleniem twórców. W czasach kryzysu energetycznego i deficytów budżetowych wyróżnia ich energia i charakteryzuje nadwyżka talentu.

W pierwszym etapie eliminacji niezależni krytycy z różnych redakcji i instytucji kultury zgłosili najciekawsze osobowości minionego roku w siedmiu kategoriach: Film, Literatura, Teatr, Sztuki wizualne, Muzyka poważna, Muzyka popularna i Kultura cyfrowa. Nazwiska tych młodych artystów i twórców nominowanych do Paszportów POLITYKI 2022 zostaną opublikowane jutro, 7 grudnia 2022 r., w najnowszym wydaniu tygodnika POLITYKA (nr 50/22). W kolejnym etapie Kapituła składająca się z dziennikarzy tygodnika POLITYKA wyłoni tegorocznych laureatów.

Jak co roku dowiemy się także, kto został Kreatorem Kultury – partnerem tej nagrody jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.

Laureatów poznamy 17 stycznia 2023 r. podczas Gali wręczenia Paszportów POLITYKI, transmitowanej w ogólnopolskiej telewizji TVN, oraz na facebook.com/TygodnikPolityka, facebook.com/paszportypolityki i kanale YouTube POLITYKI.

Zapraszamy do oglądania, a przedtem do zapoznania się z sylwetkami nominowanych do tegorocznych Paszportów POLITYKI.

KRÓTKA HISTORIA PASZPORTÓW POLITYKI 2022

Paszporty POLITYKI to nagroda przyznawana przez tygodnik POLITYKA od 1993 r. Wymyślił ją wieloletni szef działu kultury Zdzisław Pietrasik. Od 30 lat wręczana jest każdego roku młodym twórcom i artystom za wybitne osiągnięcia artystyczne. Twórcy nagradzani są w następujących kategoriach: Film, Teatr, Literatura, Sztuki wizualne, Muzyka poważna, Muzyka popularna oraz, od 2016 r., Kultura cyfrowa. Od 20 lat przyznawana jest także nagroda specjalna dla Kreatora Kultury. To wyróżnienie otrzymują osoby lub instytucje, które w sposób szczególny i niestandardowy przyczyniają się do krzewienia kultury polskiej w kraju i na świecie.

Przez 29 lat istnienia nagrody Kapituła Paszportów POLITYKI uhonorowała 186 laureatów, w tym 231 artystów i twórców (licząc zespoły), oraz wyróżniła 26 Kreatorów Kultury. Paszporty przyznawane są na ogół młodym twórcom między 30. a 40. rokiem życia, ale wśród laureatów zdarzali się też dojrzali artyści – 50- i 60-latkowie – oraz nastolatkowie. Najniższą średnią wieku odnotowano w kategorii Muzyka poważna (29 lat). W ostatnich latach wiek laureatów we wszystkich kategoriach zdecydowanie się wyrównuje (30+).

Kapituła dwa razy przyznała nagrody ex aequo i raz nagrodę specjalną pozaregulaminową, którą uhonorowano Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Wielu nagrodzonych w latach 90. to dzisiaj uznani twórcy, którzy wychowali nowe pokolenie artystów nagrodzonych Paszportami POLITYKI już w XXI w. i zasłużyli już na miano Kreatora Kultury (np. Olga Tokarczuk czy Katarzyna Nosowska). W 2020 i 2021 r. przyznano nagrodę specjalną o nazwie Kultura Zdalna, dla artystów działających online w czasach pandemii Covid-19.


POZNAJMY NOMINOWANYCH DO PASZPORTÓW POLITYKI 2022


W KATEGORII MUZYKA POWAŻNA

Szymon Chojnacki
FOTO ⓒ POLITYKA / Leszek Zych

Bas-baryton, urodzony w 1984 r. Studiował w poznańskiej Akademii Muzycznej, w Musikhochschule w Lubece oraz Staatliche Hochschule für Musik und Darstellende Kunst w Stuttgarcie. Jego repertuar jest szeroki: w wiedeńskiej Staatsoper uczestniczył w wystawieniu „Burzy” współczesnego twórcy Thomasa Adèsa, w teatrze w Passau śpiewał w „Jesus Christ Superstar” Andrew Lloyda Webbera, „Platée” Jeana-Philippe’a Rameau czy „Lisiczce Chytrusce” Leoša Janáčka. Wykonuje też pieśni i muzykę oratoryjno-kantatową. W tym roku polskie wydawnictwo muzyczne Acte Préalable wydało z jego inicjatywy wysoko ocenianą płytę z kompletem pieśni legendarnego pianisty-wirtuoza Ignacego Friedmana. W Niemczech otrzymała nominację do prestiżowych nagród OPUS Klassik, nominowana jest też do International Classical Music Awards.


Lilianna Krych
FOTO ⓒ POLITYKA / Leszek Zych


Dyrygentka, urodzona w 1986 r. w Warszawie, absolwentka warszawskiego Uniwersytetu Muzycznego. Ma wiele osiągnięć w dziedzinie muzyki współczesnej i operowej. Jest członkinią kolektywu Hashtag Ensemble i prowadzi ambitne programy na Warszawskiej Jesieni, m.in. prawykonanie „Fake Opera” Wojciecha Błażejczyka i pierwsze sceniczne polskie wykonanie opery kameralnej „Luci mie traditrici” Salvatore Sciarrino; w tym roku poprowadziła fragmenty „The Great Learning” Corneliusa Cardew oraz „Pasję dziewczynki z zapałkami” Davida Langa we współpracy z Match-Match Ensemble, Teatrem Bezdomnych i Radical Polish Arkestra. Współpracuje z Polską Operą Królewską. Fascynuje ją przenikanie się dziedzin sztuki, praca w obszarze głosu, ciała i ruchu; bywa nie tylko dyrygentką, ale też performerką.


Anna Sułkowska-Migoń
FOTO ⓒ POLITYKA / Leszek Zych


Urodzona w 1995 r. w Krakowie dyrygentka, która początkowo była instrumentalistką. Studiowała grę na altówce na warszawskim Uniwersytecie Muzycznym, następnie dyrygenturę symfoniczno-operową w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy u swego ojca Piotra Sułkowskiego, wreszcie w krakowskiej Akademii na kierunku dyrygentury symfonicznej (u Łukasza Borowicza) oraz chóralnej. Dwukrotna stypendystka programu Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca „Dyrygent-rezydent”, zaangażowana także w działalność edukacyjną. W marcu wygrała konkurs dla dyrygentek La Maestra w Paryżu, otrzymała też nagrodę Taki Alsop Conducting Fellowship, a w ostatnich dniach Nagrodę Koryfeusza Muzyki Polskiej w kategorii Odkrycie Roku oraz zaproszenie do programu Hart Institute of Women Conductors przy operze w Dallas.


Ponadto zgłoszeni zostali: Robert Bachara (skrzypek barokowy), Tymoteusz Bies (pianista), Andrzej Filończyk (baryton), Marta Gardolińska (dyrygentka), Andrzej Grygier (gitarzysta), Justyna Khil (sopranistka), Krzysztof Komendarek-Tymendorf (altowiolista), Dawid Lubowicz (skrzypek), Szymon Mechliński (baryton), Wojciech Niedziółka (skrzypek), Antonina Nowacka (wokalistka), Grzegorz Skrobiński (pianista), Karolina Sofulak (reżyserka), Jacek Sotomski (kompozytor), Marek Szlezer (pianista), Sulamita Ślubowska (skrzypaczka), Ignacy Jan Wiśniewski (pianista), Cohaere Ensemble, NeoQuartet.

Oni nominowali: Anna S. Dębowska („Gazeta Wyborcza”), Jacek Hawryluk (Polskie Radio Dwójka), Dorota Kozińska (publicystka niezależna), Jacek Marczyński („Rzeczpospolita”, „Ruch Muzyczny”), Jakub Puchalski (publicysta niezależny), Adam Rozlach (Polskie Radio Jedynka), Krzysztof Stefański („Ruch Muzyczny”), Jan Topolski („Glissando”), Marlena Wieczorek (meakultura.pl), Kinga A. Wojciechowska („Presto”).


W KATEGORII FILM

Jan Holubek
Damian Kocur
Agnieszka Smoczyńska


W KATEGORII TEATR

Jakub Skrzywanek
Michał Buszewicz
Agnieszka Jakimiak


W KATEGORII LITERATURA

Urszula Honek
Grzegorz Piątek
Ishbel Szatrawska


W KATEGORII SZTUKI WIZUALNE

Solidarny Dom Kultury Słonecznik
Potencja
Agata Słowak


W KATEGORII MUZYKA POPULARNA

1988 (Przemysław Jankowiak)
Mrozu
Szczyl


W KATEGORII KULTURA CYFROWA

Anna i Jakub Górniccy (Outriders)
Marcin Kryszpin, Grzegorz Szczygieł (Flying Wild Hog)
Mateusz Skutnik


NAGRODA SPECJALNA

Kreator Kultury

Kapituła Paszportów POLITYKI od 2002 r., czyli już od 20 lat, przyznaje tytuł Kreatora Kultury. Otrzymuje go osoba lub instytucja, których aktywność w sferze kultury, organizacji i promocji wyrasta znacząco ponad przeciętność.

Wśród nagrodzonych do tej pory znaleźli się: Mariusz Adamiak, Roman Gutek, Andrzej Starmach, Michał Merczyński, Lech Raczak, Jerzy Owsiak, Marek Żydowicz, Beata Stasińska, Wojciech Trzciński, Paweł Dunin-Wąsowicz, Maria Janion, Andrzej Wajda, Krystian Lupa, Paweł Althamer, Tadeusz Różewicz, Jerzy Jarocki, Elżbieta i Krzysztof Pendereccy, Tomasz Stańko, Agnieszka Holland, Studio CD Projekt RED, Jan Ptaszyn Wróblewski, Krystyna Janda, Olga Tokarczuk, Bożena i Lech Janerkowie oraz Katarzyna Nosowska.

Partnerem nagrody Kreator Kultury jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.