PASZPORTY POLITYKI 2019 – jedna z najważniejszych nagród kulturalnych w Polsce!

Już po raz 27. na uroczystej Gali w Teatrze Polskim w Warszawie zostały wręczone Paszporty POLITYKI – doroczne nagrody kulturalne tygodnika POLITYKA, jedne z najważniejszych i najbardziej prestiżowych nagród w świecie kultury w Polsce.

Paszporty POLITYKI przyznawane są od ćwierć wieku na podstawie wskazań niezależnych krytyków z różnych mediów, którzy nominują najciekawsze, ich zdaniem, osobowości twórcze minionego roku. Kapituła Nagrody złożona z dziennikarzy tygodnika POLITYKA wybiera LAUREATÓW w następujących kategoriach: film, literatura, teatr, sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka popularna i kultura cyfrowa.

Paszportami POLITYKI nagradzani są wybitnie utalentowani młodzi twórcy, którzy w sposób szczególny wyróżnili się w danym roku swoimi artystycznymi działaniami i dokonaniami. Artyści, którzy kreatywnie reagują na zmieniającą się rzeczywistość, wyznaczają nowe kierunki w sztuce, twórczo wzbogacają kulturę polską i światową.

Od 2002 roku Kapituła przyznaje także tytuł Kreatora Kultury – osobie lub instytucji, których aktywność w sferze kultury, organizacji i promocji wyrasta znacząco ponad przeciętność. Nagroda ta nie podlega nominacjom i jest przyznawana wybitnym osobistościom polskiej kultury, których praca miała wpływ na rozwój i popularyzację polskiej kultury.

LAUREACI 27. edycji wręczenia nagród PASZPORTÓW POLITYKI 2019  

KATEGORII FILM

Za wielkie emocje, pozwalające przeżywać dramaty ludzi takich jak my, za wyrażenie tego, co dla Polaków najboleśniejsze i najważniejsze, oraz za aktorstwo na najwyższym poziomie.

Ukończył Akademię Sztuk Teatralnych w Krakowie. Był związany z krakowskim Starym Teatrem. Dołączył do zespołu Nowego Teatru Krzysztofa Warlikowskiego w styczniu 2018 r. Niepokojący, androgyniczny, niezdefiniowany, osobny. Trudno opisać fenomen tego młodego aktora. Znany był do tej pory z drugoplanowych ról kinowych. Dopiero brawurowy występ w „Bożym Ciele” Jana Komasy w pełni ujawnił jego ogromny potencjał. Mówi się o nim, że to aktorski kameleon i, że z pewnością nie będzie bohaterem jednego sezonu filmowego. Jest laureatem nagród na festiwalach w Sztokholmie i Chicago.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Bartosz Bielenia


W KATEGORII TEATR

Za spektakle intymne i czułe, w których organicznie łączy perspektywę osobistą z ważną tematyką społeczną. Za zaangażowanie, które wykracza poza kształtowanie własnej ścieżki kariery.

Absolwentka reżyserii w warszawskiej Akademii Teatralnej, posiadaczka doktoratu obronionego w Instytucie Sztuki PAN jest dziś nie tylko reżyserką, dramaturżką i performerką w swoich spektaklach, ale też wykładowczynią Akademii Teatralnej, kuratorką sezonu w Komunie Warszawa i współzałożycielką kolektywu działającego w ramach Instytutu Sztuk Performatywnych. Szczawińska to artystka-instytucja. W 2014 r. krytycy docenili jej „Geniusza w golfie” z krakowskiego Starego Teatru oraz „wywrotowy koncert o mieszczańskiej neurozie i wyparciu” na podstawie „Jeżycjady” Małgorzaty Musierowicz (Komuna Warszawa). Rok temu uwagę nominujących zwróciły jej „Lawrence z Arabii” oraz adaptacja bestsellerowej powieści Eleny Ferrante „Genialna przyjaciółka” z Wrocławskiego Teatru Współczesnego. W tym sezonie doceniono „Nigdy więcej wojny” i „Rozmowę o drzewach” (Komuna Warszawa) oraz „Po prostu” (Instytut Sztuk Performatywnych).
To jej trzecia nominacja do Paszportu POLITYKI.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Weronika Szczawińska


W KATEGORII LITERATURA

Za wciągającą, wielopoziomową i pełną zagadek opowieść o rodzinie, historii najnowszej i o Polsce – „kraju, w którym przeszłość to najlepszy kapitał na przyszłość”.

Uznana za jedną z najciekawszych pisarek młodego pokolenia. Zadebiutowała, mając 26 lat, powieścią „Atlas: Doppelganger”. Otrzymała wtedy nominację do Literackiej Nagrody Gdynia. Niespełna po 4 latach od debiutu nominację do Paszportu POLITYKI przyniosła jej powieść „Zimowla” (Wydawnictwo Znak). Ten thriller z elementami opowieści grozy daje bardzo ciekawy obraz historii najnowszej – lat 80. i 90. Polska jest tutaj krainą cudów i oczekiwania na cuda, myślenie magiczne okazuje się zasadą istnienia całego kraju. Przewrotność tej książki polega również na tym, że za zagadkami niekoniecznie kryją się siły nadprzyrodzone. Jedna z bohaterek mówi: „W tym kraju przeszłość to najlepszy kapitał na przyszłość”.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Dominika Słowik


W KATEGORII SZTUKI WIZUALNE

Za dociekliwą, konsekwentnie rozwijaną, oryginalną w formie, ale i pełną humoru sztukę, która demaskuje współczesne modele konsumpcji, międzyludzkie relacje oraz mechanizmy pamięci.

Zawodowe podstawy zdobyła na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie oraz w Akademii Fotografii. Mijający rok był dla niej bardzo udany; jej prace pojawiły się na indywidualnych i zbiorowych wystawach w prestiżowych galeriach w Niemczech, Austrii, Japonii czy Luksemburgu, a ceny na rynku sztuki wyraźnie zwyżkują. Laureatka prestiżowej nagrody EMOP Arendt Award. Od lat głównym motywem jej dzieł pozostaje pamięć. Interesują ją ludzkie wspomnienia, a właściwie ich zaburzenia i nieświadome zafałszowania. Weronika Gęsicka korzysta przede wszystkim z tzw. materiałów zastanych: starej fotografii prasowej, archiwów internetowych i policyjnych oraz z banków zdjęć. Niekiedy projektuje obiekty przestrzenne, ale jej podstawowym żywiołem artystycznym pozostaje fotografia.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Weronika Gęsicka


W KATEGORII MUZYKA POWAŻNA

Za niepospolitą umiejętność poruszania emocji w interpretacjach muzyki dawnej. Za piękny głos, charyzmę estradową, pracowitość, ambitne kształtowanie repertuaru i pokorę wobec muzyki.

Studiował na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie Anny Radziejewskiej. Uczęszczał do Akademii Operowej przy Operze Narodowej, a dzięki stypendium otrzymanym od Fulbright Polska odbył studia podyplomowe w nowojorskiej The Juilliard School of Music. Laureat wielu międzynarodowych konkursów. Właśnie ukazała się nakładem firmy Erato (Warner) druga jego płyta – „Facce d’amore”. Otrzymał tytuł Młodego Artysty Roku od brytyjskiego „Gramophone” oraz Koryfeusza Muzyki Polskiej w kategorii Osobowość roku. Nazwisko 29-letniego kontratenora pojawia się w naszych nominacjach po raz drugi; niektórzy nominujący powtarzali nawet swoje zeszłoroczne uzasadnienia. Inni, jak Marlena Wieczorek, piszą po prostu: „za całokształt”.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Jakub Józef Orliński


W KATEGORII MUZYKA POPULARNA

Za dar zamykania osobistych emocji w piosenkach o atrakcyjnej, zwięzłej i melodyjnej formie. Za wyobraźnię, wierność autorskiej wizji i umiejętność przekonania do niej słuchaczy.

Kompozytor, autor tekstów, gitarzysta i wokalista. Jest dziś najbardziej znaną postacią ważnego w ostatnich latach gorzowskiego środowiska muzycznego. Król (tak podpisuje swoje płyty) był laureatem Nagrody im. Grzegorza Ciechowskiego (2015 r.), nominowanym także do Paszportu POLITYKI za rok 2015. Artysta bywał już porównywany zarówno z Ciechowskim, jak i Lechem Janerką, do którego stylistyki nawiązywał mocniej w albumie „Wij”. Pisze utwory o zwartej, nawet lapidarnej formie, nierzadko bardzo lekkim, melodyjnym charakterze, z zaskakującymi, surrealistycznymi, często dość niepokojącymi tekstami. Słowa jego piosenek biorą się, jak sam mówi, z kartek, które zbiera i przechowuje jego żona Iwona. Jest ona zresztą kluczową partnerką muzyczną Błażeja Króla.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Błażej Król


W KATEGORII KULTURA CYFROWA

Za pokazanie na przykładzie rewolucji francuskiej mechanizmów korumpowania i zastraszania sędziów oraz dzięki błyskotliwemu wykorzystaniu potencjału interaktywnego medium za zmuszenie odbiorcy do konfrontacji z własnym sumieniem.

Dawid Ciślak ukończył produkcję filmową i telewizyjną na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. Tam zaczęła się przygoda z kinem, etiudami i opowiadaniem historii poprzez formy audiowizualne. Za swoje prace otrzymał kilka nagród, ale jako absolwent postanowił utrudnić sobie życie, zmieniając branżę na gry wideo.
Grom wideo zdarza się mieć wydźwięk polityczny, pełnić rolę krytycznej analizy doczesności. „We. The Revolution”, małego, niezależnego studia Polyslash z Krakowa, jest jednak głosem wyjątkowym. To jeden z najważniejszych artystycznych komentarzy do sytuacji współczesnej Polski. Dawid Ciślak umiejscowił akcję w czasach rewolucji francuskiej i bezpośrednio ją poprzedzających. W ten sposób, niewątpliwie w pełni świadomie, wpisał się w linię polskich artystów (Przybyszewska, Wajda, Klata), którzy właśnie w tamtych zdarzeniach szukali odniesień do czasów im współczesnych.


foto ⓒ POLITYKA / Leszek Zych
Dawid Ciślak (Polyslash)


KREATOR KULTURY 2019

Nagroda za siłę płynącą z literatury.
Za książki wyprzedzające swój czas – tak jak powieść „Bieguni”, która w przekładzie angielskim po 10 latach stała się ważnym głosem o współczesności. „Prowadź swój pług przez kości umarłych” także święci triumfy na świecie po kilku latach od wydania w Polsce.
Za sposób pisania, który sprawia, że książki o historii stają się zarazem opowieściami o naszym świecie.
Za patrzenie w przyszłość, nie tylko samej literatury, ale naszej planety. I za „czułego narratora” oraz radość z Nagrody Nobla, która była dla nas w Polsce wielkim prezentem w trudnym czasie.


foto ⓒ Karpati&Zarewicz/ZAiKS
Olga Tokarczuk