Marcin Mielczewski II | premiera nowej płyty z polskimi dziełami barokowymi wydanej przez Narodowe Forum Muzyki

Tytuł: Marcin Mielczewski II


Wykonawcy:

Andrzej Kosendiak – dyrygent

Wrocław Baroque Ensemble:

Aldona Bartnik – sopran

Aleksandra Turalska – sopran

Matthew Venner – kontratenor

Piotr Łykowski – kontratenor

Maciej Gocman – tenor

Tomáš Lajtkep – tenor

Tomáš Král – bas

Jonathan Brown – bas

Jerzy Butryn – bas

Zbigniew Pilch – I skrzypce

Mikołaj Zgółka – II skrzypce

Adam Pastuszka – II skrzypce

Julia Karpeta – viola da gamba

Krzysztof Karpeta – violone

Janusz Musiał – kontrabas

Přemysl Vacek – teorba

Anton Birula – teorba

Marta Niedźwiecka – pozytyw, klawesyn

Johannes Kronfeld – puzon

Ferdinand Hendrich – puzon

Masafumi Sakamoto – puzon

Hans-Martin Schlegel – puzon

William Lyons – fagot



Program:

MARCIN MIELCZEWSKI


Missa Triumphalis I.56*

Canzona seconda a due** II.7
Dixit Dominus I.21

Laudate pueri I.36

Credidi I.16

Laetatus sum I.33

Nisi Dominus I.57

Lauda Jerusalem DOMINUM I.34

Magnificat I.38

Canzona seconda a tre** II.9


* Numery przy tytułach utworów pochodzą z katalogu dzieł kompozytora opracowanego przez Barbarę Przybyszewską-Jarmińską.
** Rekonstrukcja partii II skrzypiec w obu canzonach: Maciej Prochaska

Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, 24–26 czerwca 2016 oraz 24–27 kwietnia 2017 roku.

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko

NFM 50, ACD 248-2

Polska premiera płyty: 16 listopada 2018

Patronat medialny: Program II Polskiego Radia


„Przedstawiamy Państwu płytę wydaną w roku setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. W czasie jubileuszu pamiętamy o tych, którzy oddali życie za ojczyznę, o tych, którzy przyczynili się do podtrzymania rodzimej kultury w latach zaborów, wreszcie o tych, którzy doprowadzili do odzyskania suwerenności zarówno przez działania militarne, jak i dyplomatyczne. Natomiast niezbyt często pamiętamy, do czego pokolenia Polaków tęskniły w XIX wieku, w czasach, gdy Polski nie było na mapie Europy.

Polacy postrzegają I Rzeczpospolitą głównie poprzez pryzmat jej politycznej świetności, potęgi terytorialnej i wojskowej, dzięki którym Polska w sojuszu z Litwą, a później jako Rzeczpospolita Obojga Narodów zyskała w Europie wielkie znaczenie, począwszy od XV do schyłku XVIII wieku. A przecież był to także okres rozkwitu w nauce i sztuce, również w dziedzinie muzyki. Kapela dworu Wazów, w której działali Marco Scacchi, Bartłomiej Pękiel, Marcin Mielczewski i Adam Jarzębski, była jednym z czołowych zespołów europejskich. Muzyka w katedrze na Wawelu w XVII i w pierwszej połowie XVIII wieku, a szczególnie w czasach, gdy działał tam Grzegorz Gerwazy Gorczycki, stała na wybitnie wysokim poziomie artystycznym. Lata 50. i 60. XVIII wieku to z kolei rozkwit Kapeli Jasno­górskiej, w dużej mierze możliwy dzięki Marcinowi Józefowi Żebrowskiemu. W czasach saskich i stanisławowskich Warszawa była jednym z europejskich centrów życia artystycznego. To tylko najbardziej znaczące nazwiska i miejsca związane z muzyką.

Warto zauważyć oddziaływanie polskich twórców na inne ośrodki europejskie. Odpisy utworów Marcina Mielczewskiego znajdujemy od Lubeki, przez miasta Saksonii, Moraw, Śląska, aż po Smoleńsk, a nawet Moskwę na Wschodzie. Jestem wrocławianinem – tu się urodziłem i tutaj prowadzę swoją działalność, więc w naturalny sposób istotny jest dla mnie wpływ muzyki Mielczewskiego na działalność kapel wrocławskich w drugiej połowie XVII wieku. To ciekawe, że w czasie sporów i wojen religijnych dzieła muzyczne kapelmistrza na dworze Karola Ferdynanda Wazy, katolickiego biskupa wrocławskiego i płockiego, najliczniej zachowały się w zbiorach protestanckich parafii Wrocławia, gdzie były bardzo cenione i chętnie grywane. Kapele wrocławskie dysponowały dość bogatym instrumentarium, dlatego partiom wokalnym (często w układzie 6-głosowym) towarzyszyły instrumenty dęte.

Płyta, którą oddajemy w Państwa ręce, prezentuje dzieła głównie z kolekcji kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu, o których istnieniu jeszcze kilkanaście lat temu nie wiedzieliśmy. Zbiory muzyczne ze zburzonego pod koniec II wojny światowej Wrocławia, podobnie jak wiele innych archiwaliów, dzieł sztuki i cennych przedmiotów, zostały wywiezione przez Armię Czerwoną na Wschód. Rękopisy muzyczne trafiły do Moskwy, a stamtąd po latach przekazano je do Berlina Wschodniego. Dzięki badaniom profesor Barbary Przybyszewskiej-Jarmińskiej zostały przywrócone do życia muzycznego dopiero pod koniec XX wieku. Cieszę się, że mogliśmy po prawie czterech stuleciach ponownie wykonać i nagrać utwory Mielczewskiego we Wrocławiu, i to w takim opracowaniu, w jakim były one grywane tutaj przed stuleciami”.

Andrzej Kosendiak, tekst zamieszczony w booklecie dołączonym do płyty
 

Andrzej Kosendiak

Dyrektor Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu, artysta, dyrygent i pedagog, należy do najaktywniejszych muzyków i organizatorów życia muzycznego w Polsce. Jest absolwentem Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, w 2013 r. uzyskał stopień doktora habilitowanego.

Przez wiele lat prowadził intensywną działalność pedagogiczną we wrocławskiej Akademii Muzycznej, m.in. w latach 2001–2009 pełnił funkcję kierownika Międzywydziałowej Pracowni Muzyki Dawnej. W latach 2014–2016 wykładał na Akademii Muzycznej w Gdańsku, a od 2016 r. ponownie jest profesorem Akademii Muzycznej we Wrocławiu. W 2016 r. zapoczątkował program Musica polonica rediviva, którego założeniem jest wykonywanie muzyki polskiej przez młodych artystów na całym świecie przy wsparciu konserwatoriów i festiwali (do tej pory nawiązano współpracę z Royal Conservatoire w Hadze, Conservatorio di Musica Luca Marenzio w Brescii i Conservatorio Superior de Música de Aragón w Saragossie).

Szczególnym zainteresowaniem dyrygenta cieszy się muzyka dawna. W 1985 r. założył zespół Collegio di Musica Sacra, a w 2013 r. Wrocław Baroque Ensemble i do dziś kieruje tymi grupami. Koncertował w wielu krajach Europy, a także w USA (m.in. współpracował z Chapel Hill University North Carolina), występował na najbardziej prestiżowych festiwalach i w renomowanych salach koncertowych Polski. Nagrał nieznane dotąd dzieła z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu – Musica da Chiesa (DUX), z Biblioteki w Strasburgu – Messa Pastorale, Sinfonia in D, Magnificat F.X. Richtera (CYPRES) oraz Stabat Mater A.M. Bononciniego (DUX). W latach 2012 i 2014 ukazały się płyty zawierające utwory Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego pod batutą Andrzeja Kosendiaka (CD Accord); pierwsza z nich otrzymała Wrocławską Nagrodę Muzyczną, obie nominowano do nagrody Fryderyk. Inne wydawnictwa artysty to Salzburska Msza Maryjna z muzyką liturgiczną Mozarta, dwie płyty z dziełami Bartłomieja Pękiela, dwa albumy z utworami Marcina Mielczewskiego, a także siódma płyta z serii Witold Lutosławski. Opera omnia, zawierająca piosenki dla dzieci Lutosławskiego w wykonaniu Chóru Chłopięcego NFM, Lutosławski Quartet i LutosAir Quintet pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. Pierwszy krążek z dziełami Mielczewskiego oraz pierwszy z utworami Pękiela uzyskały nominacje do Fryderyków. W 2018 r. ukazała się płyta z Widmami Moniuszki – nagrana przez wybitnych śpiewaków i aktorów, a także Chór NFM i Wrocławską Orkiestrę Barokową pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. Inscenizacja Widm, zaprezentowana podczas 52. Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans w reżyserii Pawła Passiniego i pod kierownictwem muzycznym Andrzeja Kosendiaka, otrzymała nagrodę Radia Wrocław Kultura – Emocje w kategorii „Muzyka klasyczna” oraz nominację do Koryfeusza Muzyki Polskiej 2017. W planach jest wydanie kolejnych albumów pod jego batutą – La decollazione di San Giovanni Battista A.M. Bononciniego i płyta ze wszystkimi kompozycjami Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego.

Andrzej Kosendiak regularnie dyryguje NFM Filharmonią Wrocławską, Chórem NFM, Wrocławską Orkiestrą Barokową, Wrocław Baroque Ensemble oraz zespołami filharmonicznymi z całej Polski. W ostatnich latach poprowadził m.in. wykonania oratoriów Stworzenie świata Haydna i Mesjasz Händla, Mszy c-moll oraz Requiem Mozarta, Mszy h-moll, a także obu Pasji J.S. Bacha, Requiem Faurégo i kantaty Saint Nicolas Brittena.

Andrzej Kosendiak w 2005 r. został dyrektorem Filharmonii Wrocławskiej oraz Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans i doprowadził do zmiany oblicza obydwu tych instytucji oraz do przekształcenia ich w Narodowe Forum Muzyki. Jest twórcą koncepcji powstania we Wrocławiu prestiżowego obiektu koncertowego pod tą samą nazwą, którego budowę koordynował.