Laureaci Nagrody im. Norwida 2020

Anna Piwkowska, Paweł Mykietyn, Stanisław Wieczorek i Grzegorz Jarzyna zostali tegorocznymi laureatami Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida. Nagrodą „Dzieło życia” za całokształt twórczości kapituła uhonorowała Marka Gaszyńskiego.

Laureat Nagrody „Dzieło Życia”
Dziennikarz i prezenter muzyczny, autor tekstów ponad 150 piosenek i wielu książek o tematyce muzycznej, wybitny znawca polskiej muzyki rozrywkowej – Marek Gaszyński – otrzyma w tym roku Nagrodę „Dzieło życia”. Laureat od ponad 60 lat nieprzerwanie popularyzuje polską muzykę rozrywkową we wszystkich dostępnych mediach. W 1962 r. związał się z Polskim Radiem. Na jego audycjach wychowały się pokolenia słuchaczy. Pisał też artykuły o tematyce muzycznej do gazet i czasopism oraz książki. W 1964 roku zaczął tworzyć teksty piosenek dla gwiazd muzyki rozrywkowej. Pierwszą piosenkę Czy wiesz napisał do muzyki Czesława Niemena, który zaśpiewał również jego Allilah, Jeszcze swój egzamin zdasz, Klęcząc przed tobą czy Jaki kolor wybrać chcesz. Jedna z najbardziej rozpoznawalnych piosenek, w niezapomnianej aranżacji Czesława Niemena – Sen o Warszawie: Mam tak samo jak ty/ Miasto moje a w nim/ Najpiękniejszy mój świat/ Najpiękniejsze dni/ Zostawiłem tam kolorowe sny – okrzyknięta została nieformalnym hymnem Warszawy. Spod jego pióra wyszły takie szlagiery jak: Ojciec żył, tak jak chciał w wykonaniu zespołu Gang Marcela czy Gdzie się̨ podziały tamte prywatki Wojciecha Gąssowskiego. Szczególnym sentymentem autor darzy piosenki napisane dla Czerwonych Gitar (Barwy jesieni, Nie zadzieraj nosa, Posłuchaj co ci powiem, Przed pierwszym balem, Stracić kogoś, Jesień idzie przez park i Pożegnanie z gitarą). Teksty Marka Gaszyńskiego znalazły się również w repertuarze takich wykonawców i zespołów jak m.in.: Breakout, Budka Suflera, Halina Frąckowiak, Jerzy Grunwald, Bogusław Mec, Niebiesko-Czarni czy Tadeusz Woźniak.

Laureaci w poszczególnych kategoriach
Nagrodę Cypriana Kamila Norwida w kategorii Literatura odbierze poetka i eseistka Anna Piwkowska nagrodzona za książkę poetycką „Między monsunami”.
W dziedzinie muzyki kapituła nagrodziła kompozytora i klarnecistę Pawła Mykietyna za II koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną.
Spośród zeszłorocznych ekspozycji, uznanie zyskały dwie wystawy grafiki Stanisława Wieczorka, które obejrzeć można było w Galerii Sztuki na Prostej w Jabłonnie.
Statuetkę Norwidowska w kategorii Teatr otrzyma natomiast znakomity reżyser teatralny, operowy i filmowy Grzegorz Jarzyna za reżyserię, adaptację i scenografię spektaklu „Inni Ludzie” według tekstu Doroty Masłowskiej, wystawianego w TR Warszawa.

LAUREAT NAGRODY IM. CYPRIANA KAMILA NORWIDA „DZIEŁO ŻYCIA” 2020
Marek Gaszyński – dziennikarz i prezenter muzyczny, autor tekstów ponad 150 piosenek oraz książek o tematyce muzycznej. Wybitny znawca polskiej muzyki rozrywkowej. 
Absolwent Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jako dziennikarz zadebiutował jeszcze na studiach w 1958 roku w Rozgłośni Harcerskiej Polskiego Radia. Cztery lata później został dziennikarzem muzycznym Polskiego Radia. Tworzył audycje i pisał artykuły o tematyce muzycznej do gazet i czasopism.
W 1964 roku zaczął tworzyć teksty piosenek. Znalazły się one w repertuarze takich wykonawców i zespołów jak m.in.: Czesław Niemen, Breakout, Budka Suflera, Czerwone Gitary, Halina Frąckowiak, Jerzey Grunwald, Bogusław Mec, Wojciech Gąssowski, Niebiesko-Czarni czy Tadeusz Woźniak. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych tekstów: Mam tak samo jak ty/ Miasto moje a w nim/ Najpiękniejszy mój świat/ Najpiękniejsze dni/ Zostawiłem tam kolorowe sny – okrzyknięty został nieformalnym hymnem Warszawy. Spod jego piorą wyszły także „Ojciec żył, tak jak chciał”, „Nie zadzieraj nosa” czy „Gdzie się̨ podziały tamte prywatki”. Utwory z jego tekstami ukazały się na płytach „Marek Gaszyński przedstawia swoje przeboje” oraz „40 lat z Polskim Radiem i piosenką”. W 2008 roku wydał napisany trzynastozgłoskowcem utwór poetycki „Pan Tadeusz Jazz, czyli krajobraz po bitwie. Historia polskiego jazzu z lat 1945–1959 w sześciu księgach wierszem”.
W 2011 roku ukazał się jego debiut powieściowy „Teoria zbrodni uprawnionej”. Jest również̇ autorem wielu książek, m.in. „Muzyka, którą̨ lubię̨” (1980), „Woodstock’94” (1995), „Niemen. Czas jak rzeka” (2004) i monografii Czerwonych Gitar – „Nie spoczniemy” (2005).
Współpracował z miesięcznikiem Jazz, był recenzentem płyt w miesięczniku Jazz Forum, prezenterem dyskotek, jurorem na wielu festiwalach muzycznych i przeglądach, a także ekspertem w programie „Wielka Gra”.
W 2013 roku został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” a w 2015 roku otrzymał Krzyż̇ Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
 

LAUREATKA NAGRODY IM. CYPRIANA KAMILA NORWIDA 2020 W KATEGORII LITERATURA
Anna Piwkowska – poetka i eseistka
Nagrodzona za książkę poetycką „Między monsunami”, wyd. Znak
Absolwentka filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Jest autorką 10 tomów wierszy. W 1995 roku otrzymała Nagrodę Literacką im. Georga Trakla za twórczość poetycką (1995). Za tomik „Po” uhonorowana została wyróżnieniem Fundacji im. Kościelskich (2002), a za „Farbiarkę” Nagrodą Literacką m. st. Warszawy (2009). Jest również autorką powieści „Ślad łyżwy” i „Franciszka”, za którą otrzymała główną nagrodę polskiej sekcji IBBY dla najlepszej książki dla młodzieży roku 2014 oraz Nagrodę Literacką m.st. Warszawy (2015). Pisze także książki eseistyczne o rosyjskich poetkach: „Achmatowa, czyli kobieta”, „Achmatowa, czyli Rosja”, „Wyklęta. Poezja i miłość Mariny Cwietajewej” – nagrodzona Warszawską Premierą Literacką za najlepszą książkę miesiąca (2017).
Poetka współpracuje z radiem, teatrem, filmem oraz licznymi literackimi periodykami. Swoje wiersze publikowała m.in. w: Więzi, Res Publice, Twórczości, Dekadzie Literackiej, Kresach, Zeszytach Literackich, Odrze, Tytule, Czasie Kultury, Tygodniku Powszechnym. Jej twórczość tłumaczona była na język rosyjski, niemiecki, słoweński, angielski, włoski, hiszpański, kataloński, hebrajski i litewski.
Ubrane w oryginalną formę piękne historie opowiedziane przez Piwkowską hipnotyzują czytelnika bogactwem emocji oraz wrażliwością na piękno i delikatność świata, który nas otacza. (Marta Zabłocka, uzasadnienie wniosku)

LAUREAT NAGRODY IM. CYPRIANA KAMILA NORWIDA 2020 W KATEGORII MUZYKA
Paweł Mykietyn – kompozytor i klarnecista
Nagrodzony za II koncert na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną
Ukończył studia kompozytorskie w klasie prof. Włodzimierza Kotońskiego w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Komponował dla różnych instytucji (Polskie Radio, Teatr Wielki – Opera Narodowa), festiwali (Warszawska Jesień), artystów (Jerzy Artysz, Elżbieta Chojnacka).
Był kierownikiem muzycznym Teatru Studio (1997–2001), a w 2008 roku został kierownikiem muzycznym Nowego Teatru w Warszawie. Wielokrotnie współpracował z Krzysztofem Warlikowskim. Pracował także z takimi reżyserami jak Piotr Cieślak i Grzegorz Jarzyna.
Jest też twórcą muzyki filmowej, m.in. do noweli „Ojciec” w ramach produkcji „Solidarność, Solidarność...”, a także do filmów „Ono”, „33 sceny z życia” i „W imię...” Małgorzaty Szumowskiej, „Tatarak” i „Wałęsa. Człowiek z nadziei” Andrzeja Wajdy czy „Essential Killing” Jerzego Skolimowskiego, za którą otrzymał Prix France Musique Sacem.
Jego kompozycje były wielokrotnie nagradzane m.in. na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów w Paryżu, Międzynarodowej Trybunie Muzyki Elektroakustycznej w Amsterdamie. W 2000 roku wyróżniony został Paszportem „Polityki”. W 2008 roku za II Symfonię otrzymał Nagrodę Mediów Publicznych „Opus”. Zdobył także Fryderyki Kompozytor Roku Muzyki Poważnej (2009, 2012), a w 2017 roku Nagrodą im. C. K. Norwida za operę „Czarodziejska Góra”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2011) oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).
W II koncercie na wiolonczelę i orkiestrę symfoniczną Paweł Mykietyn pokazał nowy wymiar swojego muzycznego świata. (…) Akcja jest umiejscowiona w charakterystycznym dla kompozytora wszechświecie, którym rządzą algorytmy i konstrukcje matematyczne (…) Mimo ekonomii środków, dla słuchacza, który poddaje się efektom rozciągniętych w czasie procesów, muzyka ta jest niezwykle bogata, a jej odbiór daje jednocześnie satysfakcję z doświadczenia muzycznego piękna. (Maryla Zając, uzasadnienie wniosku)

LAUREAT NAGRODY IM. CYPRIANA KAMILA NORWIDA 2020 W KATEGORII PLASTYKA
Stanisław Wieczorek – grafik, malarz, scenograf, projektant wystaw
Nagrodzony za dwie wystawy grafiki, Galeria Sztuki na Prostej w Jabłonnie
Absolwent Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1969). Po obronie dyplomu pozostał na uczelni – początkowo w Pracowni Projektowania Wystaw i Targów, później na Wydziale Grafiki. Od roku 1977 prowadził tam Pracownię Kompozycji Brył i Płaszczyzn, a od roku 1980 Pracownię Geometrii i Kompozycji, następnie, już jako profesor zwyczajny, Pracownie Multimedialnej Kreacji Artystycznej. Wielokrotnie pełnił funkcję kierownika Katedry Grafiki Projektowej, prodziekana i dziekana Wydziału Grafiki. Był pomysłodawcą i współtwórcą Wydziału Sztuki Mediów i Scenografii, a także Instytutu Sztuki przy Wydziale Grafiki. Kierował Międzywydziałowym Instytutem Sztuki Mediów. W latach 1969–1975 był kierownikiem artystycznym kwartalnika Sugestie w Wydawnictwie Artystyczo-Graficznym RSW „Prasa”, a w latach 1983–1993 dyrektorem artystycznym dwumiesięcznika Projekt.
Jest artystą o szerokim spektrum: grafik, ilustrator, projektant plakatów, książek i systemów identyfikacji wizualnej, scenograf oraz autor wystaw. Jego prace były wielokrotnie wystawiane w galeriach polskich i zagranicznych. Indywidualne wystawy miały miejsce m.in. w Madrycie, Rawennie, Atenach, Lahti i Pradze, a także w Toruniu, Warszawie, Nidzicy i Lublinie.
Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień branżowych, jak również Nagrody Ministra Kultury i Sztuki oraz Honorowej Odznaki "Zasłużony dla Kultury Polskiej".
Prezentowane obecnie prace w Galerii Sztuki na Prostej zaskakują czystością i precyzją w operowaniu formą. Zwarte, pozbawione optycznej przypadkowości obrazy-koła zmuszają do zastanowienia. Profesor Stanisław Wieczorek pomaga nam odkrywać sedno zjawisk, jednocześnie nie narzuca swojego punktu widzenia. Obrazy rozjaśniają, a nie zasłaniają istotę rzeczy. (Robert Żbikowski, toiowo.eu)

LAUREAT NAGRODY IM. CYPRIANA KAMILA NORWIDA 2020 W KATEGORII TEATR
Grzegorz Jarzyna – reżyser teatralny, operowy i filmowy
Nagrodzony za reżyserię, adaptację i scenografię spektaklu „Inni Ludzie” według tekstu Doroty Masłowskiej, TR Warszawa
Absolwent Wydziału Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydziału Reżyserii PWST w Krakowie. W 1997 roku debiutował Bzikiem tropikalnym Stanisława I. Witkiewicza w warszawskim Teatrze Rozmaitości (obecnie TR Warszawa), którego dyrekcję artystyczną objął rok później. Twórca wielu głośnych spektakli teatralnych i operowych, m.in.: Magnetyzm serca, 4.48 Psychosis, 2007: Macbeth, Cosi fan tutte, Giovanni, Między nami dobrze jest, Gracz, Dziecko i czary, Karzeł, Iwona, księżniczka Burgunda, Dwa miecze, Inni ludzie oraz filmu Między nami dobrze jest. Obecnie przygotowuje premierę 2020: Burza (zapowiedziana na 30 października 2020 roku, w TR Warszawa/ATM Studio). Jego spektakle były wielokrotnie prezentowane na całym świecie, m.in. w Awinionie, Berlinie, Bukareszcie, Dublinie, Edynburgu, Hongkongu, Jerozolimie, Londynie, Los Angeles, Monachium, Moskwie, Nowym Jorku, Pekinie, St. Petersburgu, Sztokholmie, Toronto i Wiedniu. Laureat wielu nagród, m.in. Lauru Konrada, Paszportu „Polityki”, Nagrody im. Konrada Swinarskiego oraz austriackiej NESTROY-Preis. Jego spektakl Inni ludzie otrzymał dwie nagrody na 12. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Boska Komedia”.
Grzegorz Jarzyna jest twórcą profilu artystycznego i liderem artystycznym zespołu TR Warszawa. W ciągu ponad 20 lat kierowania sceną przy ul. Marszałkowskiej 8 zbudował jej markę i wysoką pozycję w krajowym i światowym obiegu artystycznym. Pod jego kierunkiem TR Warszawa stał się miejscem artystycznych eksperymentów i twórczego rozwoju wielu artystek i artystów, a także całej grupy producentek, producentów, menadżerek, menadżerów, zasilających kadry kultury w Warszawie, w kraju i za granicą.
Grzegorz Jarzyna w swoim spektaklu, eksponując żywioł języka, (…) zaprzęga do uruchomionej machiny teatralnej zsynchronizowane z akcją sceniczną: muzykę, chóry, projekcję wideo, a przede wszystkim całą armię współpracowników. Nagrania wideo ukazują pulsujące miasto, aktorów wpisanych w greenboxy, którzy co chwila wyłaniają się z nich na plan żywego teatru, sugestywną animację z dręczącym pytaniem, co się stało, że tak to się toczy, ku nieuchronnej katastrofie? (Tomasz Miłkowski, uzasadnienie wniosku)

Nagroda im Cypriana Kamila Norwida ustanowiona została 29 października 2001 roku przez Sejmik Województwa Mazowieckiego. Przyznawana jest corocznie artystom tworzącym na Mazowszu w czterech kategoriach: literatura, muzyka, sztuki plastyczne i teatr za wybitne dzieło bądź kreację powstałe w roku poprzedzającym. Od 2005 roku Samorząd Województwa Mazowieckiego przyznaje również nagrodę specjalną „Dzieło życia” za całokształt twórczości artyście tworzącemu na obszarze województwa mazowieckiego.
Kandydatów do Nagrody mogą zgłaszać ogólnopolskie związki twórcze lub ich oddziały, uczelnie wyższe, instytucje kultury, wydawnictwa i redakcje, twórcy indywidualni, a także członkowie Kapituł. W przypadku Nagrody „Dzieło życia” kandydatów zgłaszać mogą także mieszkańcy województwa mazowieckiego.
Wyboru nominowanych i laureatów dokonują Kapituły Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida, które powoływane są przez przewodniczącego Sejmiku Województwa Mazowieckiego, w porozumieniu z marszałkiem województwa mazowieckiego. W ich skład wchodzą wybitni twórcy, teoretycy i krytycy sztuki, autorytety świata sztuki w poszczególnych dziedzinach, przedstawiciele warszawskich oddziałów ogólnopolskich stowarzyszeń twórczych oraz radni województwa mazowieckiego z Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kapituły wyłaniają po trzech nominowanych, a następnie spośród nich po jednym laureacie z każdej z dziedzin sztuki. W przypadku Nagrody „Dzieło życia” Kapituła wyłania tylko laureata.
Celem i ideą Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida jest przede wszystkim ukazywanie i promocja wybitnych dzieł i artystów mazowieckich – z pochodzenia lub wyboru – przyczyniających się do wzrostu rangi naszego regionu na mapie kulturalnej Polski i Europy.
Laureaci Nagrody otrzymują okolicznościową statuetkę, dyplom oraz 25 tysięcy złotych, a laureat Nagrody „Dzieło Życia” 30 tysięcy złotych. Nominowani do nagrody otrzymują imienny medal okolicznościowy oraz nagrodę pieniężną w wysokości 5 tysięcy złotych.
W 2020 roku nagrody przyznane zostaną po raz dziewiętnasty. Do tej pory uhonorowanych zostało blisko 90 artystów. Były to osobowości świata sztuki jak: aktorzy i reżyserzy – Gustaw Holoubek, Jan Englert, Jerzy Grzegorzewski, dyrygenci – Kazimierz Kord, Jacek Kaspszyk, Łukasz Borowicz, artyści plastycy – Leon Tarasewicz, Mirosław Bałka, Jacek Sempoliński oraz literaci – Ernest Bryll, Henryk Bardijewski, Janusz Drzewucki. Nagrodą „Dzieło życia” uhonorowani zostali między innymi: Danuta Szaflarska, Jan Kobuszewski, Tadeusz Konwicki, Erwin Axer, Andrzej Łapicki, Jerzy Maksymiuk, Piotr Paleczny.