„Mikołaj Dylecki” – nowy album wydany przez Narodowe Forum Muzyki

Od 13 września 2024 roku dostęny jest nowy album Narodowego Forum Muzyki nagrany przez Wrocław Baroque Ensemble pod batutą maestra Andrzeja Kosendiaka – monograficzna płyta poświęcona twórczości Mikołaja Dyleckiego.

Praca nad przygotowaniem tej płyty rozpoczęła się w 2019 roku, kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z muzyką Mikołaja Dyleckiego – fragmenty jego Liturgii Rekwialnej wykonywaliśmy z Wrocław Baroque Ensemble w Kijowie. Wówczas wywarły na mnie duże wrażenie, co wraz z późniejszą pracą nad dziełami tego twórcy i kolejnymi koncertami umacniało we mnie poczucie, że mam do czynienia z wyjątkowym repertuarem. W twórczości Dyleckiego dochodzi bowiem do fascynującego spotkania Wschodu z Zachodem – język, liturgia i melodyka Kościoła wschodniego współgrają z zachodnimi technikami kompozytorskimi i stylami muzycznymi. Widoczne są wyraźne inspiracje polichóralnym stylem weneckim i stile concertato, często odcinki tutti przeplatają się z fragmentami figuracyjnymi w obsadzie solowej. Można dostrzec także elementy retoryki muzycznej.

Oba prezentowane na płycie utwory liturgiczne są przeznaczone na dwa czterogłosowe zespoły wokalne. W moim przekonaniu sposób ich wykonania powinien być zbliżony do tego, jak wykonujemy religijną muzykę polichóralną tego okresu, tworzoną dla Kościoła katolickiego w obrządku łacińsko-zachodnim. Mam nieodparte wrażenie, że gdyby uzupełnić obecną w tych dziełach fakturę a cappella o instrumenty typowe dla muzyki europejskiej pierwszej połowy XVII wieku (np. kornety i puzony), czyli instrumentarium używane m.in. przez kompozytorów połowy XVII wieku, okazałoby się, jak bardzo bliska jest muzyka Dyleckiego temu, co działo się wówczas w Europie Zachodniej. Wydawałoby się, że jest to oczywiste, ponieważ Dylecki miał kontakt z polskimi twórcami – studiował u jezuitów w Wilnie, był zaznajomiony m.in. z dziełami Marcina Mielczewskiego, Jacka Różyckiego, ale przecież nie musiało to skutkować przeniesieniem technik kompozytorskich na grunt muzyki prawosławnej, a jednak to nastąpiło.

Projekt ten był dla mnie okazją do zetknięcia się z muzyką, która powstała na terenie Rzeczypospolitej, ale jednocześnie leży u źródeł ukraińskiej muzyki wielogłosowej. Dużym odkryciem był fakt, że jedną z dróg, którymi wielogłosowość zawitała na grunt muzyki cerkiewnej, była właśnie twórczość Dyleckiego – jego relacje z twórcami polskimi czy też znajomość stylu włoskiego. Co ciekawe, proces ten był jednym z powodów tego, że muzyka cerkiewna nie wróciła już do pełnej monodyczności, takiej jak w XIV czy XV wieku. Mamy więc dowody na to, że ówczesna Rzeczpospolita Obojga Narodów była przestrzenią nieskrępowanej wymiany idei artystycznych i ich wzajemnego przenikania się, że na jej terenie tworzyły się podwaliny integracji europejskiej w obszarze kultury.

Andrzej Kosendiak
Dyrektor Artystyczny Wrocław Baroque Ensemble

Partytury utworów na podstawie rękopisów przygotowała Iryna Gierasimowa (Bazylowa). W tym opracowaniu oba dzieła zostały zarejestrowane po raz pierwszy. Jest to kolejne wydawnictwo ukazujące się w ramach publikowanego przez Narodowe Forum Muzyki i CD Accord od 2012 roku cyklu prezentującego dorobek mistrzów polskiego renesansu i baroku, realizowanego pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. Album zarejestrowano w doskonałej akustycznie Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki.

Program zawarty na niniejszym albumie będzie prezentowany w ramach tegorocznej, 59. edycji Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans podczas koncertów we Wrocławiu, Krotoszynie i Oleśnicy w dniach 12–15 września. Szczegóły dostępne są na stronie internetowej. Płytę można kupić w miejscach koncertów Wrocław Baroque Ensemble, a także w Kasie NFM, księgarni Niskie Łąki oraz online w Sklepie NFM.

Reżyseria nagrań, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko (CD Accord).

TYTUŁ: Mikołaj Dylecki
Wykonawcy:
Andrzej Kosendiak – dyrygent
Wrocław Baroque Ensemble:
Aldona Bartnik, Aleksandra Turalska – soprany
Piotr Olech, Daniel Elgersma – kontratenory
Maciej Gocman, Florian Cramer – tenory
Volodymyr Andrushchak, Tomáš Král – basy
Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, w dniach 30–31 października 2023 roku.
Reżyseria nagrania, montaż, mastering – Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko
Współpraca: Piotr Papier
NFM 92, ACD 338
Premiera płyty: 13 września 2024
Patronat medialny: Program II Polskiego Radia