Światowa premiera 2-płytowego nagrania wydobywa z wieków zapomnienia 55 niezwykłych motetów napisanych przez polskiego kompozytora Andrzeja Hakenbergera (ok. 1574–1627) w czasie, gdy pełnił funkcję kapelmistrza we wspaniałym Kościele Mariackim w Gdańsku. To nagranie wyzwala muzykę Hakenbergera z niezrozumiałych ram muzyki dawnej i otwiera jej drogę do uznania przez szerszą publiczność. A to właśnie cel, jaki Jan Łukaszewski chce realizować przez wszystkie lata pracy z tymi partyturami.
ANDRZEJ HAKENBERGER
Jego muzyka powoli wynurza się z zapomnienia, muzykolodzy stawiają ją na równi z dziełami innymi, może lepiej znanymi niemieckimi twórcami współczesnymi Hakenbergerowi, jak Hassler, Schein, and Schütz. Niezwykle entuzjastyczne reakcje publiczności, z jakimi wykonania motetów przez Polski Chór Kameralny pod dyrekcją Jana Łukaszewskiego spotykają się przez ponad 30 lat wydają się to potwierdzać.
Początkowy okres życia Hakenbergera spowija tajemnica, możemy jedynie określić, że przyszedł na świat na Pomorzu, gdzieś na wybrzeżu Bałtyku. Od 1602 był zatrudniony jako instrumentalista, śpiewak i kompozytor w kapeli królewskiej Króla Zygmunta II Wazy w Krakowie. Muzyka na dworze królewskim stała na wysokim poziomie, zespół składał się z muzyków różnych narodowości, w owym czasie kierowany przez Asprilio Pacellego. Królewska biblioteka była wyjątkowo dobrze wyposażona, bogata w dzieła m.in. Marenzio, Osculatiego i Bertolusiego.
W 1608 Hakenberger starał się o posadę kapelmistrza w luterańskim kościele Najświętszej Maryi Panny i jednocześnie kapelmistrza Miasta Gdańska i został wybrany na to stanowisko spośród licznych konkurentów mimo tego, że sam był katolikiem. Niezwykłe bogactwo dźwięków w jego dziełach mogła wpłynąć na rajców bogatego hanzeatyckiego miasta i przekonać ich do kandydatury Hakenbergera, który piastował swoją funkcję do śmierci w 1627. To właśnie podczas pobytu w Gdańsku napisał tych 55 motetów umieszczonych w Tabulaturze Pelplińskiej.
MUZYKA
Prezentowane motety to w całości dzieła sakralne, z tekstami łacińskimi zaczerpniętymi głównie z Wulgaty. Ilość głosów waha się między 6 a 12 (=1,2 lub trzy chóry), czyli większość motetów to dzieła polichóralne. Stylistyka utworów, zakorzeniona na styku renesansu i baroku, nawiązuje do szkoły weneckiej z bazyliki świętego Marka, jednocześnie dostosowana jest do rozległej akustyki kościoła Mariackiego (jednego z największych kościołów na świecie, także dziś) m.in poprzez mistrzowskie wykorzystanie techniki cori spezzati i podtrzymanie nieustającego, żywego dialogu między chórami.
ZAPIS NUTOWY
Partytury utworów Hakenbergera dostępne są tylko w rzadkim krytycznym wydaniu przygotowanym przez wybitnego polskiego muzykologa prof. Jana Węcowskiego, który spędził 4 lata na transkrypcji motetów z Tabulatury Pelplińskiej (Antiquitates Musicae in Polonia vol. IX, The Pelplin Tablature Choral Compositions, 1970 Akademische Verlagsanstalt Graz / PWN Warszawa)
Tabulatura Pelplińska to obszerny zbiór około 800 utworów przeważnie nieznanych kompozycji wokalnych wielu twórców (m.in. Hakenbergera), blisko 100 utworów klawesynowych (Merula, Morley, Philips) i organowych (Scheidemann, Tunder). Zbiór został odkryty przypadkowo w 1959 i jest zupełnie bezcenny zarówno dla historyków, jak i muzyków. Krytyczne wydanie ukazało się w serii Antiquitates Musicae in Polonia (Graz/Warszawa 1964)
CD
Akompaniament: opracowany przez Danielę Dolci na podstawie historycznej praktyki wykonawczej i liczby instrumentalistów dostępnych Hakenbergerowi w Kościele Mariackim.
Kolejność utworów to koncepcja Jana Łukaszewskiego, opracowana na podstawie kalendara liturgicznego.
Polski Chór Kameralny to w pełni profesjonalny chór zawodowy światowej klasy z siedzibą w Gdańsku. Dyrektorem naczelnym i artystycznym zespołu jest Jan Łukaszewski.
Soprany Tenory
Alicja Giętkowska Damian Bykowski
Wiesława Łukaszewska Kacper Kłosiński
Justyna Machnikowska Marcin Malesa
Izabella Mandziej Krzysztof Pękała
Dagmara Piotrowska Jerzy Stelmański
Ludwika Wujtewicz Lech Wittschenbach
Alty Basy
Joanna Dunst Sebastian Mandziej
Tomasz Gieszcz Szymon Chyliński
Danuta Mackiewicz Mariusz Czapiewski
Aleksandra Muraczewska Janusz Sierla
Bożena Nadolska Andrzej Macierzyński
Katarzyna Wittschenbach Krzysztof Stachowski
Musica Fiorita
Międzynarodowy zespół specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej, kierowany przez Danielę Dolci, współpracujący ze Scholą Cantorum Basiliensis w Szwajcarii.
Sabine Stoffer Dyszkant (skrzypce barokowe)
Johannes Frisch Dyszkant (skrzypce barokowe, altówka)
Bork-Frithjof Smith Dyszkant (kornet)
Simen Van Mechelen alt (puzon)
Christine Brand tenor (puzon)
Adam Bregman bas (puzon)
Michael Lang-Alsvik dyszkant/tenot/bas (viola da gamba)
Cecilia Knudtsen Viola da gamba
Juan Sebastian Lima Teorba
Marco Lo Cicero Bas (violone)
Daniela Dolci pozytyw organowy
NAGRANIE
18-28 września 2013
Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krośnie obok Ornety (Polska)
Nagranie & Mastering: Lech Dudzik & Julita Emanuiłow
Copyright © 2011-2024 CameralMusic.pl