Nuty na wiolonczelę - 20 najciekawszych publikacji dla nauczycieli

Spotykając się z nauczycielami w szkołach muzycznych widzę, że wielu pracuje z podręcznikami i materiałami muzycznymi, które mają już po kilkanaście, czasami nawet kilkadziesiąt lat, są ograne i często mało interesujące dla dzieciaków, szczególnie tych najmłodszych. A przecież praca z ciekawym i dobrze opracowanym materiałem jest przyjemnością nie tylko dla dziecka, ale również dla nauczyciela. Poza tym fakt, że najmłodsze dzieci sięgające po wiolonczelę coraz częściej mają sześć lat, skłania tym bardziej do poszukiwania materiałów dostosowanych edukacyjnie do zabaw z wiolonczelą. Dlatego dziś zwracam Waszą uwagę na podręczniki i nuty na wiolonczelę najczęściej wybierane przez nauczycieli tego instrumentu.


Podręczniki do nauki gry na wiolonczeli

Na szczególną uwagę zasługuje podręcznik autorstwa pedagogów i muzyków brytyjskich Kathy i Davida Blackwellów czyli Cello Time. Cała seria obejmująca 4 części w sposób innowacyjny, dostosowany do percepcji i możliwości dziecka prowadzi młodego wiolonczelistę przez kolejne, coraz trudniejsze zagadnienia gry na wiolonczeli. Książki są kolorowe, zachęcają do zabawy z instrumentem, a zadania bazują na skojarzeniach bliskich dziecku, rysunkach i zagadkach. Dodatkową zaletą podręcznika jest dołączona płyta CD z akompaniamentem do wszystkich utworów, umożliwiająca dziecku samodzielne koncertowanie. Każda książka posiada poza tym osobno wydany akompaniament fortepianowy i wiolonczelowy.

Innym podręcznikiem, który sprawdza się podczas pracy, szczególnie z najmłodszymi dziećmi, jest napisany przez profesora Antoniego Cofalika i dostosowany do nauki gry na wiolonczeli kolorowy podręcznik Małe ABC na wiolonczelę. Z tym podręcznikiem pierwsze samodzielne koncerty będą możliwe już po kilku pierwszych lekcjach. Wiadomo, że większość małych dzieci lubi prezentować zdobywane umiejętności przed rodzicami, dziadkami, dlatego umożliwienie im opanowanie materiału, który są w stanie grać już w pierwszym roku nauki gry na wiolonczeli, jest bardzo istotne w skutecznym motywowaniu i zachęcaniu dziecka do gry.

Trzecią równie ciekawą pozycją jest seria podręczników autorstwa Egona Sassmannshausa - Early Start on the Cello. W recenzji pani Anny Skibińskiej-Haponiuk opublikowanej w wiolonczelowym numerze pwmowskiej Skali (wrzesień 2015) czytamy: “Materiał zawarty w czterech częściach tego podręcznika utrwala głównie grę w pierwszej pozycji, dlatego rekomendowałabym wykorzystanie całego zbioru w trzech pierwszych latach nauki. Pomimo, iż publikacja wydana została w języku angielskim, może dostarczyć nauczycielom wielu nowych pomysłów.” Każda z części wprowadza coraz trudniejsze ćwiczenia techniczne, dostarczając jednocześnie ciekawych, dostosowanych do danego etapu nauki utworów.

Uzupełniające do podręczników będą z pewnością ćwiczenia autorstwa Rick Mooneya: Thumb Position for Cello. Wydane w dwóch częściach zawierają zbiór utworów i ćwiczeń skupiających się na ruchu dłoni, a w szczególności kciuka podczas poruszania się po gryfie.

Nuty na początkowe lata nauki

Małe concertina Pawła Łukaszewskiego to utwory dedykowane dzieciom w pierwszym i drugim roku nauki gry na wiolonczeli. Pozwalają opanować materiał na wczesnym etapie nauki gry, są dopasowane problematyką, aplikaturą i wymogami rytmicznymi do poziomu trudności pierwszych dwóch lat nauki.
W ZOO autorstwa Romualda Twardowskiego i Antoniego Cofalika to zabawne utwory o tematyce bliskiej dzieciom. Pokazując zwierzęcy świat w ZOO zachęcają do ćwiczeń techniki i płynności gry.

Stepping Stones - A First Book of 26 Pieces for Beginning Cellists with Piano - wśród utworów znajdziemy zupełnie proste, grane na pustych strunach pizzicato. Umożliwia to opanowanie pierwszych utworów już na początkowym etapie nauki gry. Cały zbiór z powodzeniem możemy wykorzystać podczas pierwszych lat nauki. Poszczególne utwory stopniowo wprowadzają kolejne place i coraz trudniejsze zagadnienia techniczne, co pozwala na płynne, elastyczne i dostosowane do umiejętności prowadzenie dziecka przez początkowy etap nauki gry na wiolonczeli.

Dla nieco starszych dzieciaków możecie wybierać utwory z nowo wydanego zbioru Ryszarda Kuska “W dawnym stylu na kontrabas” (wiolonczelę) lub zachęcić dzieci do grania na dwie wiolonczele przez wykonywanie utworów ze zbioru “Śpiewające wiolonczele”.

Muzyka filmowa dla dzieci

Jeśli dziecięcy świat nie jest Wam obcy i choć trochę obserwujecie swoich uczniów, to z pewnością co nie co wiecie o ich idolach, postaciach z filmów i bajek, które szczególnie są im bliskie. Stąd też przy pisaniu o nutach na wiolonczelę nie może zabraknąć tematu muzyki filmowej. Najmłodsze dzieci z wielką radością przyjmą nuty do najpopularniejszych piosenek z filmu Frozen, Tangled i Enchanted oraz bajek Disneya.

Ci nieco starsi z pewnością uśmiechną się kiedy nauczyciel zaproponuje im naukę jednego z tematów z filmu Piraci z Karaibów czy innych znanych motywów filmowych. Znajdziecie je w zbiorze Great Movie Themes: Cello lub Playalong Cello Film Tunes. Oba wydania posiadają płyty CD z nagranymi pełnymi wykonaniami utworów oraz z podkładem umożliwiającym samodzielne ćwiczenia partii wiolonczeli.

Utwory na pierwsze koncerty

W temacie utworów koncertowych szczególną popularnością cieszą się nuty Cello Debut. Zbiór 12 łatwych utworów na wiolonczelę dla początkujących, który jak pisze Krzysztof Wójtowicz “wychodzi na przeciw potrzebom uczniów pierwszych klas, dba o stronę dydaktyczną, nie zaniedbując sfery zabawy muzyką, tak ważnej dla dzieci.” Wśród utworów znalazło się kilka napisanych na wiolonczelę z towarzyszeniem fortepianu . Są również takie, w których dopisany został głos dla drugiej wiolonczeli. Warto podkreślić fakt, że do nut dołączona jest płyta CD, na której zamieszczono nagrania utworów w różnych zestawieniach (wiolonczele z akompaniamentem oraz sam akompaniament). Znajdziesz tu również nagranie dźwięku pustych strun wiolonczeli - ułatwienie przy rozstrojeniu instrumentu.

Innym polecanym zbiorem jest publikacja Cello Globetrotters zawierająca 12 utworów na wiolonczelę w stylach charakterystycznych dla różnych stron świata. Wybrane kompozycje ze zbioru zagrają już uczniowie w drugim roku nauki. Bardzo ważnym elementem publikacji jest płyta CD. Zawiera nie tylko nagrania partii solowych wiolonczeli wraz z zespołem, ale także sam akompaniament zespołu, przez co łatwiej jest ćwiczyć dziecku także w warunkach domowych. Poza tym na płycie zamieszczono również akompaniament fortepianu oraz akordy gitarowe w formie plików pdf - do wydrukowania. Opracowanie poszczególnych melodii zostało przygotowane do grania w duecie wiolonczelowym.

Poza wspomnianymi zbiorami utworów polecanych dla dzieci w pierwszych latach nauki wyróżniają się jeszcze trzy publikacje. Wszystkie dostarczają dobrze opracowanego muzycznie, bogatego edukacyjnie materiału do wykorzystania w pracy z dziećmi i przygotowania ich na rożnego rodzaju popisy i koncerty. Wśród nich znajduje się 15 Most Popular Classical Melodies - Cello z płytą CD, polski zbiór Muzyka mistrzów utwory dla dzieci na wiolonczelę z fortepianem oraz My First Concert czyli 25 prostych melodii koncertowych z 5 epok.

Mam nadzieję, że powyższe propozycje wzbogacą bibliotekę nutową niejednego nauczyciela wiolonczeli i sprawią, że praca z dziećmi będzie ciekawa i przyjemna. Nauka gry na wiolonczeli przez zabawę i poznawanie melodii bliskich dziecku na pewno jest dla niego o wiele bardziej motywująca do pracy i starań. Nauczycielowi natomiast daje satysfakcję z pracy z najmłodszymi dziećmi. Właściwy i odpowiednio przygotowany materiał nutowy, trafiający w dziecięce gusta i zainteresowania to doskonałe uzupełnienie dla dobrej metodyki pracy i coraz to nowych pomysłów na zainteresowanie dzieci muzyką.